Saturday 8 September 2012

Malaysian Ambassador expresses pride

Cheating blights our schools

Conscription not for everyone

តួនាទី​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ប្រទេស​កម្ពុជា

2012-09-07
ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ដែល​ជា​អ្នក​កាន់​សាសនា​ព្រះពុទ្ធ​មាន​រហូត​ទៅ​ ៩៥% ប៉ុន្តែ​អ្នក​ដែល​បដិបត្តិ​តាម​ធម៌​វិន័យ​របស់​ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ​ភាគ​ច្រើន មាន​តែ​ទៅ​លើ​មនុស្ស​ចាស់ ដែល​ជា​អ្នក​កាន់​សីល។ បញ្ហា​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​គេ​មាន​ការ​ព្រួយបារម្ភ​ទៅ​លើ​ក្រុម​យុវជន​នៅ​ក្នុង ​ប្រទេស​កម្ពុជា។

ព្រះពុទ្ធសាសនា​កំពុង​ដើរ​តួនាទី​យ៉ាង​សំខាន់​នៅ​ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ ប្រទេស​កម្ពុជា។ នៅ​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ គេ​សង្កេត​ឃើញ​មាន​ព្រះសង្ឃ​ជាច្រើន​អង្គ កំពុង​ចូល​រួម​ធ្វើ​សកម្មភាព​ជួយ​ដល់​ការ​អភិវឌ្ឍ​នៅ​ ក្នុង​សង្គម​កម្ពុជា តាម​រយៈ​ការ​ចុះ​អប់រំ​ផ្ទាល់​នៅ​តាម​សហគមន៍ និង​បាន​ទេសនា​អប់រំ​ធម៌​វិន័យ និង​សីលធម៌​តាម​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ មាន​ដូច​ជា វិទ្យុ ទូរទស្សន៍ ជាដើម។

ព្រះសង្ឃ​ព្រះនាម ទុយ លីណា គង់​នៅ​វត្ត​ពិភិទ្ធារាម មាន​ថេរ​ដីកា​ថា ក្រៅ​ពី​ព្រះអង្គ​បួស​ជា​សង្ឃ​គង់​នៅ​ក្នុង​វត្ត ព្រះអង្គ​បាន​ស្ម័គ្រចិត្ត​ចូល​រួម​ចំណែក​លើ​ការងារ​អភិវឌ្ឍន៍​សង្គម។ ក្នុង​នោះ​ព្រះអង្គ​បាន​ចូល​ប្រឡូក​ក្នុង​ការងារ​សហគមន៍ ទស្សនៈ​សីលធម៌​ព្រះពុទ្ធសាសនា និង​បាន​សម្ដែង​ធម្មទេសនា​តាម​វិទ្យុ។

ព្រះអង្គ​ស្ម័គ្រចិត្ត​ដោយ​បាន​បើក​វគ្គ​បណ្ដុះ​បណ្ដាល និង​ផ្សព្វផ្សាយ​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​គ្រឿង​ស្រវឹង ហើយ​និង​ផល​ប៉ះពាល់​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​អំពើ​ហិង្សា៖ «បើក​វគ្គ​បណ្ដុះ​ បណ្ដាល​លើក​ឡើង​អំពី​ផល​ប៉ះពាល់​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​គ្រឿង​ស្រវឹង ក៏​ដូច​ជា ដំណោះ​ស្រាយ ការ​ជំរុញ​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ និង​យុវជន​ទាំង​អស់​រស់នៅ​ក្នុង​ឃុំ​គោល​ដៅ​ហ្នឹង ឲ្យ​គាត់​មាន​ការ​ភ្ញាក់​រលឹក​យល់​ដឹង​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ គ្រឿង​ស្រវឹង មាន​ការ​បើក​សិក្ខាសាលា អញ្ជើញ​វាគ្មិន​ចូល​រួម ដើម្បី​បកស្រាយ​អំពី​បញ្ហា​ហ្នឹង ហើយ​មាន​ការ​ចូល​រួម​ប្រជុំ​តាម​សហគមន៍ ប្រជុំ​ជាមួយ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ​សង្កាត់»

នៅ​ក្នុង​សកម្មភាព​នេះ ព្រះអង្គ​បាន​ជំរុញ​ឲ្យ​មេឃុំ ចៅសង្កាត់ សមាជិក​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ​សង្កាត់ មេភូមិ ឲ្យ​មាន​ការ​កោះ​អញ្ជើញ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ឲ្យ​បាន​ច្រើន​ចូល​រួម ដើម្បី​ប្រជុំ​ផ្សព្វផ្សាយ​ស្វែង​យល់​ពី​ការងារ​សង្គម ដែល​ជា​បញ្ហា​ប្រឈម​ជាច្រើន​ទៀត នៅ​ក្នុង​សង្គម​កម្ពុជា។ ព្រះអង្គ​បន្ត​ថា នៅ​ពេល​ព្រះអង្គ​និមន្ត​ពី​ខេត្ត​មួយ​ទៅ​ខេត្ត​មួយ តែង​តែ​ឃើញ​នូវ​ទិដ្ឋភាព​នៃ​ការ​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា ដែល​កើត​ចេញ​ដោយ​សារ​ការ​ប្រើប្រាស់​គ្រឿង​ស្រវឹង។ នៅ​ក្នុង​ព្រះពុទ្ធសាសនា ព្រះអង្គ​បាន​សម្ដែង​ធម៌​ផ្ដោត​ទៅ​លើ​ការ​ដឹកនាំ​សត្វ ឲ្យ​រួច​ផុត​ពី​ទុក្ខ​ក៏​ពិត​មែន ប៉ុន្តែ​ទន្ទឹម​គ្នា​នោះ ព្រះអង្គ​បាន​បន្សល់​នូវ​ទ្រឹស្ដី​មួយ​ចំនួន​សម្រាប់​អ្នក​រស់នៅ​ក្នុង​ បច្ចុប្បន្នភាព។

ព្រះអង្គ​បាន​លើក​យក​ទ្រឹស្ដី​មួយ​ដែល​ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ​សម្ដែង​ទាក់​ ទិន​ទៅ​សីល​ប្រាំ នៅ​ក្នុង​ចំណុច​សីល​ប្រាំ ព្រះអង្គ​ហាម​ការ​បៀតបៀន​អាយុ​ជីវិត​គ្នា ការ​កាប់​សម្លាប់​គ្នា នេះ​ជា​ទ្រឹស្ដី​មួយ​ដែល​ព្រះអង្គ​បាន​សម្ដែង​ទុក សម្រាប់​មនុស្ស​ទាំង​អស់​គ្នា​ដែល​រស់នៅ៖ «នេះ​ជា​ទ្រឹស្ដី​ដែល​ព្រះអង្គ ​សម្ដែង​ចូល​រួម​អភិវឌ្ឍន៍​យ៉ាង​ខ្លាំង នៅ​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​ហ្នឹង។ ពីព្រោះ បើ​សិន​ជា​មនុស្ស​ទាំង​អស់​អនុវត្តន៍ គោរព​តាម​ពាក្យពេចន៍​ទ្រឹស្ដី​របស់​ព្រះអង្គ ដែល​បាន​បន្សល់​ទុក​ហ្នឹង​មក អត់​មាន​ការ​ផឹក​ស្រា អំពើ​ហិង្សា​កើត​ឡើង​ដោយ​សារ​គ្រឿង​ស្រវឹង​ទាំង​អស់»

អ្នក​សម្រប​សម្រួល​របស់​មជ្ឈមណ្ឌល​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍន៍ និង​សន្តិភាព (ភីឌីភី) សាខា​ខេត្ត​បាត់ដំបង អ្នកស្រី កែវ ឈូក បាន​ថ្លែង​ថា វិស័យ​ព្រះពុទ្ធសាសនា​កំពុង​មាន​តួនាទី​យ៉ាង​សំខាន់​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ កម្ពុជា។ នៅ​តាម​ទីអារាម​ជា​កន្លែង​បណ្ដុះ​ធនធាន​មនុស្ស និង​ជួយ​ដល់​សិស្ស និស្សិត ដើម្បី​ស្នាក់នៅ​រៀន​សូត្រ។ ព្រះពុទ្ធសាសនា​បាន​ជួយ​អភិវឌ្ឍន៍​ផ្នែក​ស្មារតី តាម​រយៈ​ព្រះសង្ឃ​ទេសនា ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​នៅ​តាម​វិទ្យុ និង​ទូរទស្សន៍ អំពី​ដំបូន្មាន​ល្អ ដែល​ធ្វើ​អោយ​មនុស្ស​កាត់​បន្ថយ​ហិង្សា ធ្វើ​ឲ្យ​មនុស្ស​ចេះ​ស្រឡាញ់​រាប់អាន​គ្នា៖ «ក្រៅ​ពី​ហ្នឹង ព្រះសង្ឃ​បាន​ចូល​រួម​ចំណែក​ក្នុង​ការ​បង្ហាត់​បង្រៀន​អក្សរសាស្ត្រ ជាក់ស្ដែង​ដូច​នៅ​បាត់ដំបង យើង​នេះ មាន​សកលវិទ្យាល័យ​ពុទ្ធិក​ព្រះសីហនុ មិន​ថា​ព្រះ​សង្ឃ​ទេ​ដែល​អាច​បន្ត​ការ​សិក្សា​បាន សូម្បីតែ​និស្សិត​ជា​គ្រហស្ថ​ក៏​អាច​បន្ត​ការ​សិក្សា​បាន ដូច​ថា សាលា​មាន​វិន័យ​បង្ហាត់​បង្រៀន​អក្សរសាស្ត្រ​ច្បាស់​លាស់»

លោក គឹម ងួន ប្រធាន​ការិយាល័យ​នៃ​មន្ទីរ​ធម្មការ​ខេត្ត​បាត់ដំបង លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ព្រះពុទ្ធសាសនា​កំពុង​ធ្វើ​សកម្មភាព​យ៉ាង​សកម្ម ដើម្បី​ជួយ​ដល់​ការងារ​អភិវឌ្ឍន៍​សង្គម​កម្ពុជា។ ក្នុង​នោះ ព្រះសង្ឃ​បាន​រួម​ចំណែក​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​ព្រះធម៌ អប់រំ​សីលធម៌​សង្គម តាម​វិទ្យុ ទូរទស្សន៍ និង​នៅ​តាម​សាលារៀន។ នៅ​ពេល​មាន​គ្រោះ​មហន្តរាយ​ដោយ​ទឹក​ជំនន់ ដោយ​ខ្យល់​ព្យុះ គឺ​វត្ត​អារាម​បាន​ជួយ​ជា​ថវិកា ជា​សម្ភារៈ និង​កម្លាំង​កាយ ដើម្បី​ស្ដារ​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​ឡើង​វិញ ក្រោយ​ពី​រង​ការ​ខូច​ខាត៖ «នៅ​ តាម​វត្ត​អារាម ព្រះសង្ឃ​បាន​ជួយ​ការងារ​សង្គម ពិសេស​ជួយ​ដល់​កូន​ចៅ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្រីក្រ ដែល​អត់​មាន​កន្លែង​ស្នាក់នៅ​រៀន​សូត្រ។ វត្ត​អារាម​បាន​ក្លាយ​ជា​ទីតាំង​យ៉ាង​សំខាន់ សម្រាប់​ជួយ​អោយ​សិស្ស​ស្នាក់​នៅ ដើម្បី​សិក្សា​រៀន​សូត្រ អនាគត​ក្មេង​ក្លាយ​ជា​ធនធាន​មនុស្ស​សម្រាប់​ការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គម​ជាតិ​យើង»

មនុស្ស​ចាស់​ជរា ស្ត្រី​មេម៉ាយ​ក្រីក្រ ព្រះសង្ឃ​បាន​ជួយ​ផ្ដល់​ជា​ម្ហូប​អាហារ ជា​សំលៀកបំពាក់។ ក្រៅពី​នេះ ព្រះសង្ឃ​ជួយ​ដល់​មជ្ឈមណ្ឌល​ផ្ដាច់​គ្រឿង​ញៀន ផ្ដល់​ជា​សម្ភារៈ ម្ហូប​អាហារ និង​ឱវាទ​សម្រាប់​ឲ្យ​អ្នក​ញៀន​ថ្នាំ​ញៀន មាន​ការ​កែប្រែ​តាម​រយៈ​ការ​អប់រំ។ ទន្ទឹម​គ្នា​នេះ ព្រះសង្ឃ​បាន​ចូល​ទៅ​អប់រំ​ទណ្ឌិត​នៅ​តាម​ពន្ធនាគារ។ ទាំង​នេះ សុទ្ធ​តែ​ជា​សកម្មភាព​របស់​ព្រះពុទ្ធសាសនា ដើម្បី​ចូល​រួម​ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គម។

លោក គឹម ងួន៖ «នៅ​កន្លែង​យើង​នេះ យើង​មាន​មណ្ឌល​វិបស្សនា​នៅ​ទូទាំង​ខេត្ត​បាត់ដំបង មាន​៧​ទីតាំង ជាពិសេស​សកម្មភាព​ខ្លាំង គឺ​នៅ​ខាង​ស្រុក​បាណន់ ទ្រុង​មាន់ ទ្រុង​ទា អា​ហ្នឹង​គឺ​ពុទ្ធបរិស័ទ​ដែល​មាន​វិបត្តិ​ផ្លូវ​ចិត្ត​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ហ្នឹង។ យើង​មាន​ឲ្យ​ធ្វើ​វិបស្សនា​កម្មដ្ឋាន​ទៅ​តាម​កម្រិត មាន​កម្រិត​បឋម មធ្យម និង​ឧត្ដម យើង​សិក្សា​រយៈពេល​១០វគ្គ មួយ​វគ្គ​១០​ថ្ងៃ មួយ​វគ្គ​មាន​តាំង​ពី​កុមារ​អី​ក៏​មាន​ដែរ​នៅ​ក្នុង​ហ្នឹង។ យើង​មាន​មណ្ឌល​វិបស្សនា​ដែល​ជា​សកម្មភាព​ជួយ​ខាង​ផ្នែក​ផ្លូវ​ចិត្ត គេ​ហៅ​ថា មណ្ឌល​វិបស្សនា​លទ្ធិកា»

ក្រៅ​ពី​នេះ ព្រះសង្ឃ​បាន​បើក​អង្គការ​សម្រាប់​ជួយ​កុមារ​កំព្រា។ ព្រះសង្ឃ​បាន​យក​ក្មេងៗ​ទាំង​នោះ ទៅ​ចិញ្ចឹម ដោយ​បាន​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​ពួក​គេ​ឲ្យ​រៀន រៀន​អក្សរសាស្ត្រ​ខ្មែរ រៀន​ជំនាញ​កាត់​ដេរ។
ព្រះសង្ឃ​ព្រះនាម ទុយ លីណា គង់​នៅ​វត្ត​ពិភិទ្ធារាម បាន​ថេរ​ដីកា​ថា នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​៩៤​ទៅ​៩៥% ជា​អ្នក​កាន់​ព្រះពុទ្ធសាសនា ប៉ុន្តែ​មាន​អ្នក​បដិបត្តិ​តាម​ធម៌​ព្រះពុទ្ធ​មាន​តិចតួច​ណាស់។ ក្រុម​យុវជន​នៅ​កម្ពុជា ពុំ​បាន​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​រៀន​សូត្រ​ទេ បញ្ហា​នេះ​គឺ​ជា​ការងារ​រួម​ទាំង​អស់​គ្នា ទាំង​វិស័យ​ព្រះពុទ្ធសាសនា និង​អាណាចក្រ ដែល​ចូល​រួម​អប់រំ​ទប់ស្កាត់៖ «នៅ​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ​យើង​ នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន យុវជន​អត់​សូវ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​ទៅ​លើ​ការ​សិក្សា​រៀន​សូត្រ​អី​ប៉ុន្មាន​ទេ គ្រាន់​សប្បាយ​ច្រើន គាត់​មិន​ទាន់​មាន​វ័យ​អី​គ្រប់គ្រាន់​ផង គាត់​មាន​ស្នេហា​អ៊ីចឹង​ទៅ ជា​បញ្ហា​មួយ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​បាត់​បង់​នូវ​ធនធាន​មនុស្ស។ បញ្ហា​ដ៏​សំខាន់​មួយ​ទៀត គឺ​យុវជន​តែង​តែ​ផឹក​នូវ​គ្រឿង​ស្រវឹង​ដែល​បញ្ហា​ហ្នឹង​កើត​ឡើង​ដោយ​សារ​ការ ​ផ្សព្វផ្សាយ​ពាណិជ្ជកម្ម​នៃ​គ្រឿង​ស្រវឹង ហើយ​ជំរុញ​ឲ្យ​យុវជន​ហ្នឹង​អ្ហែង ផឹក​នូវ​គ្រឿង​ស្រវឹង ហើយ​ជាពិសេស​នៅ​ក្នុង​ស្រុក​ខ្មែរ ស្នើ​គ្រប់​ទីកន្លែង​ទាំង​អស់ គ្រប់​ផ្ទាំង​ប៉ាណូ​ទាក់​ទង​ទៅ​នឹង​ផ្លាក​យីហោ​គ្រឿង​ស្រវឹង​មាន​គ្រប់​ ទីកន្លែង​ទាំង​អស់»

ព្រះអង្គ​បន្ត​ថា កម្ពុជា​មាន​យុវជន​៣០% ក្នុង​ចំណោម​ប្រជាពលរដ្ឋ​ប្រហែល​១៥​លាន​នាក់។ កម្ពុជា ជា​ប្រទេស​មួយ​ដែល​សម្បូរ​ទៅ​ដោយ​កម្លាំង​ពលកម្ម ដែល​ពួក​អ្នក​វិនិយោគទុន​ក្រៅ​ប្រទេស​សម្លឹង​ឃើញ​ថា អាច​ដាក់​ទុន​ទៅ​បាន ព្រោះ​មាន​កម្លាំង​ពលកម្ម ប៉ុន្តែ​ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ គេ​មាន​ការ​បារម្ភ​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា ដោយ​គេ​យល់​ថា កម្ពុជា​ទៅ​អនាគត​ពុំ​មាន​ធនធាន​មនុស្ស ដោយ​សារ​យុវជន​ខ្មែរ​ពុល​ទៅ​នឹង​គ្រឿង​ស្រវឹង៕

អ្នក​វិភាគ៖ វិស័យ​ការទូត​កម្ពុជា​កំពុង​ធ្លាក់​ចុះ​យ៉ាង​ខ្លាំង

2012-09-08
ក្រុម​អ្នក​វិភាគ​ឲ្យ​ដឹង​ថា ក្នុង​រយៈពេល​ចុង​ក្រោយ​នេះ វិស័យ​ការទូត​របស់​កម្ពុជា កំពុង​ធ្លាក់​ចុះ​យ៉ាង​ខ្លាំង ដោយ​ការ​ប្រើ​ពាក្យ​សម្ដី​មិន​សូវ​សមរម្យ​ក្នុង​កិច្ចការ​តស៊ូ​ផ្នែក​ការទូត ជាមួយ​បណ្ដា​ប្រទេស​ផ្សេងៗ។

លោក​បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នក​វិភាគ​ឯករាជ្យ​បាន​វាយ​តម្លៃ​ថា មន្ត្រី​ការទូត​របស់​ខ្មែរ​ភាគ​ច្រើន មិន​សូវ​មាន​វិជ្ជាជីវៈ​ខ្ពស់​សម្រាប់​ការ​តស៊ូ​ផ្នែក​កិច្ចការ​បរទេស​ទេ។ លោក​ថា ប្រសិន​បើ​កម្ពុជា​មិន​មាន​ភាព​ចាស់​ទុំ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​នយោបាយ​ការ​បរទេស​ ជាមួយ​បណ្ដា​ប្រទេស​ផ្សេងៗ​ទេ នោះ​កម្ពុជា​អាច​ខាត​បង់​ការ​គាំទ្រ​ដ៏​សម្បើម​ពី​ឆាក​អន្តរជាតិ។

កាល​ពី​ដើម​ខែ​សីហា កន្លង​ទៅ ឯកអគ្គ​រាជទូត​ខ្មែរ​ប្រចាំ​ប្រទេស​ហ្វីលីពីន លោក ហើស សេរីធន បាន​ប្រើ​ពាក្យ​ថា ប្រទេស​ហ្វីលីពីន និង​វៀតណាម បាន​ប្រើ​នយោបាយ​កខ្វក់​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​ឲ្យ​កម្ពុជា​ប្រឈម​មុខ​ក្នុង​ ជម្លោះ​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង។

ការ​ចេញ​លិខិត​ការទូត​របស់​តំណាង​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស តិះ​ដៀល​ក្រុម​អ្នក​រិះគន់ ឬ​រដ្ឋាភិបាល​នៃ​ប្រទេស​ផ្សេងៗ​នេះ មិន​មែន​ជា​លើក​ទីមួយ​នោះ​ទេ។ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៣០ ខែ​មេសា កន្លង​ទៅ លោក ហោ ណាំបូរ៉ា ឯកអគ្គ​រាជទូត​ខ្មែរ​ប្រចាំ​ប្រទេស​អង់គ្លេស បាន​ប្រតិកម្ម​ទៅ​នឹង​អង្គការ​ឃ្លាំ​មើល​ពិភពលោក (Global Witness) ថា ប្រើ​ល្បិច​អន់​ថយ​បែប​វិកលចរិត ក្នុង​ការ​សរសេរ​របាយការណ៍​ថោកទាប​ដូច​សំរាម ចោទ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ថា​បាន​ទទួល​សំណូក​ចំនួន​២៨​លាន​ដុល្លារ​សហរដ្ឋអាមេរិក ពី​ក្រុមហ៊ុន​ប្រេង​របស់​បារាំង​មួយ​ឈ្មោះ​តូតាល់ (Total) ជា​ថ្នូរ​ទៅ​នឹង​ការ​ទទួល​បាន​អាជ្ញាប័ណ្ណ​រុករក​ប្រេង​នៅ​កម្ពុជា។

លោក​បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ បាន​អំពាវនាវ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា បើក​វគ្គ​បណ្ដុះ​បណ្ដាល​វិជ្ជាជីវៈ​កិច្ចការ​បរទេស​បន្ថែម​ដល់​គ្រប់​ឯកអគ្គ ​រាជទូត ដើម្បី​ឲ្យ​ពួក​គេ​មាន​លទ្ធភាព​ធ្វើ​កិច្ចការ​ទំនាក់​ទំនង​កាន់​តែ​ប្រសើរ​ សម្រាប់​កម្ពុជា។

ជាមួយ​គ្នា​នេះ​ផង​ដែរ លោក​បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ក៏​បាន​កោត​សរសើរ​ដល់​កិច្ចការ​ការទូត​របស់​ខ្មែរ​ប្រចាំ​ក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន (Washington) និង​ក្រុង​ប៉ារីស (Paris) ថា​មាន​ភាព​ចាស់​ទុំ​ច្រើន និង​មាន​ប្រជាប្រិយភាព​ក្នុង​សហគមន៍​ខ្មែរ។

ក្រុម​អ្នក​ឃ្លាំ​មើល​ខ្លះ​បាន​ប្រៀបធៀប​សីលធម៌ ក្នុង​ការ​និយាយ​ស្តី​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ទៅ​នឹង​សីលធម៌​នៃ​សង្គម​គ្រួសារ​តូច​ មួយ។ ជា​ធម្មតា កាល​ណា​អាណាព្យាបាល​តែង​ប្រើ​ពាក្យ​មិន​គប្បី​ទៅ​លើ​កូន​ចៅ ឬ​ឲ្យ​ពួក​គេ​ឮ​ពាក្យ​ទាំង​នោះ វា​អាច​នាំ​ឲ្យ​ពួក​គេ​ចេះ​ប្រើ​ពាក្យ​មិន​គប្បី​ដូច​គ្នា ពេល​គេ​ធំ​ដឹង​ក្តី។ យ៉ាង​ណា​វិញ រដ្ឋាភិបាល​ក៏​ដូច​គ្នា​អ៊ីចឹង​ដែរ។ ក្រុម​អ្នក​រិះគន់​និយាយ​ថា ប្រសិន​បើ​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​ចូល​ចិត្ត​ប្រើ​ពាក្យ​មិន​ល្អ​នោះ ក្រុម​មន្ត្រី​ថ្នាក់​តូច ក៏​ចូល​ចិត្ត​ប្រើ​ពាក្យ​ទាំង​នោះ​ដែរ។

ចំណែក​លោក កែម ឡី អ្នក​វិភាគ​អំពី​ស្ថានការណ៍​សង្គម​វិញ បាន​វាយ​តម្លៃ​ថា ក្រុម​អ្នក​ការទូត អ្នក​បច្ចេកទេស និង​អ្នក​នយោបាយ​ខ្លះ ហាក់​ប្រើ​ពាក្យពេចន៍​តែ​មួយ ឲ្យ​តែ​ចំណេញ​នយោបាយ​ក្នុង​ប្រទេស ជា​ជាង​នយោបាយ​ក្រៅ​ប្រទេស។ លោក​បញ្ជាក់​ថា មន្ត្រី​ការទូត​ខ្មែរ​ភាគ​ច្រើន ខ្វះ​ការ​វិភាគ​លើ​ពាក្យពេចន៍​ដែល​ត្រូវ​ប្រើ ឬ​មិន​ត្រូវ​ប្រើ។

លោក កែម ឡី សង្កេត​ឃើញ​ថា ប្រទេស​ថៃ​កន្លង​មក​បាន​ប្រើ​ភាសា​ការទូត​ប្រកប​ដោយ​វិជ្ជាជីវៈ​ច្រើន​ជាង​ កម្ពុជា បើ​ទោះ​បី​ថៃ​ស្ថិត​ក្នុង​កាលៈទេសៈ​សង្គ្រាម​ជាមួយ​កម្ពុជា​ក៏ដោយ។ រហូត​មក​ទល់​ពេល​នេះ គេ​នៅ​មិន​ទាន់​ឃើញ​មាន​មន្ត្រី​ការទូត​ខ្មែរ​ណា​មួយ អាច​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​នឹង​ការ​រិះគន់​របស់​ក្រុម​អ្នក​វិភាគ​ទាំង​នេះ​នៅ​ឡើយ។

ប៉ុន្តែ លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នក​នាំ​ពាក្យ​នៃ​ទីស្ដីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី បាន​ទទួល​ស្គាល់​ថា ពាក្យ​ការទូត​របស់​ខ្មែរ​ពិត​ជា​មាន​លក្ខណៈ​គ្រោតគ្រាត​បន្តិច​មែន ប៉ុន្តែ​កម្ពុជា​ក៏​បាន​ទទួល​រង​ការ​ប្រមាថ និង​វាយ​ប្រហារ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ខុស​ពី​ការ​ពិត។ លោក​បន្ត​ថា ប្រធានាធិបតី​សហរដ្ឋអាមេរិក​កន្លង​មក ធ្លាប់​ប្រើ​ពាក្យ​មិន​គប្បី​ជាង​កម្ពុជា​ទៅ​ទៀត។

លោក គុជ ចាន់លី អ្នក​តាម​ដាន​នយោបាយ​របស់​ខ្មែរ​ប្រចាំ​រដ្ឋ​ម៉ារីឡេន (Maryland) សហរដ្ឋអាមេរិក និយាយ​ថា ភាសា​របស់​អ្នក​ការទូត ត្រូវ​មាន​លក្ខណៈ​ខុស​គ្នា​ពី​ភាសា​អ្នក​នយោបាយ​ក្នុង​ស្រុក។ ភាសា​របស់​អ្នក​ការទូត គឺ​ជា​ភាសា​ដែល​តំណាង​ឲ្យ​មុខ​មាត់​របស់​ប្រជាជាតិ​ទាំង​មូល រីឯ​ភាសា​អ្នក​នយោបាយ​ក្នុង​ស្រុក គឺ​ជា​ភាសា​ដែល​និយាយ ដើម្បី​កេង​យក​ប្រជាប្រិយភាព​របស់​ខ្លួន​ប៉ុណ្ណោះ៕

Thursday 6 September 2012

Party over for Cambodia's daytime discos

Wednesday 5 September 2012

ឱកាស​បន្ត​ការ​សិក្សា​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស

2012-09-05
គុណភាព​អប់រំ​នៅ​តាម​សកលវិទ្យាល័យ​មួយ​ចំនួន​នៅ​មាន​កម្រិត ភាព​មាន​ការងារ​ធ្វើ​ក៏​មាន​តិច​តួច រួម​ទាំង​អាហារូបករណ៍​ទៅ​បរទេស​ក៏​នៅ​មាន​កម្រិត​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា បាន​បង្ខំ​ឲ្យ​សិស្សានុសិស្ស ជាពិសេស ក្រុម​គ្រួសារ​មាន​ជីវភាព​ធូរធារ ចាប់​យក​ការ​សិក្សា​នៅ​សកលវិទ្យាល័យ​ឯកជន​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស។

បច្ចុប្បន្ន មាន​ចំនួន​យុវជន​ជា​ច្រើន បាន​រក​ឱកាស​សិក្សា​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស ដែល​មាន​ភាព​ប្រកួត​ប្រជែង​ខ្ពស់ ដើម្បី​ធានា​ភាព​មាន​ការងារ​ធ្វើ​ពេល​បញ្ចប់​ការ​សិក្សា។

អ្នក​វិភាគ​សេដ្ឋកិច្ច បាន​អះអាង​ថា ការ​បង្កើត​ការងារ​រៀងរាល់​ឆ្នាំ​មាន​ចន្លោះ​ពី​៤ម៉ឺន​ទៅ​៥ម៉ឺន​នាក់ ប៉ុន្តែ អ្នក​ដែល​ត្រូវ​ការ​ការងារ​ធ្វើ ឬ​តម្រូវ​ការ​ទីផ្សារ​ការងារ​វិញ មាន​ចំនួន​ប្រមាណ​ពី​២០ម៉ឺន​ទៅ​៣០ម៉ឺន​នាក់។ មូលហេតុ​នេះ ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ភាព​គ្មាន​ការងារ​ធ្វើ​កើន​ឡើង ដែល​ជា​ក្ដី​កង្វល់​របស់​យុវជន ជាពិសេស យុវជន​ដែល​ទើប​ចប់​ថ្នាក់​ទី​១២ ឬ​មធ្យម​សិក្សា​ទុតិយភូមិ។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ កត្តា​សេដ្ឋកិច្ច ភាព​ខ្វះខាត​ការងារ​បច្ចុប្បន្ន និង​ភាព​មិន​ស៊ី​សង្វាក់​គ្នា​ក្នុង​ទីផ្សារ​ការងារ អាច​ជះ​ឥទ្ធិពល​ដល់​ការ​អប់រំ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា កាន់​តែ​អន់​ថយ ហើយ​ជះ​ឥទ្ធិពល​ដល់​ភាព​អត់​ការងារ​កាន់​តែ​កើន​ឡើង​ដែរ ក្នុង​ចំណោម​យុវជន​ដែល​ពេញ​កម្លាំង​ធ្វើ​ការ។
សិស្សានុសិស្ស​ជា​ច្រើន កំពុង​ប្រឹងប្រែង​រក​ឱកាស​បន្ត​ការ​សិក្សា​នៅ​សកលវិទ្យាល័យ​មួយ​ចំនួន ទាំង​ក្នុង និង​ក្រៅ​ប្រទេស។ យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ការ​ចាប់​យក​ឱកាស​សិក្សា​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស ជា​កត្តា​សំខាន់​សម្រាប់​ធានា ឬ​មាន​ភាព​ប្រកួត​ប្រជែង ដែល​ក្រុម​យុវជន​ភាគ​ច្រើន​បាន​ឲ្យ​តម្លៃ​ការ​សិក្សា​នៅ​បរទេស​មាន​គុណភាព​ ល្អ​ជាង​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស។

អ្នក​វិភាគ​វិស័យ​អប់រំ លោក​សាស្ត្រាចារ្យ សាត ដារ៉ា មាន​ប្រសាសន៍​បង្ហាញ​អំពី​បទ​ពិសោធន៍ នៃ​ការ​សិក្សា​នៅ​សកលវិទ្យាល័យ​បរទេស​មួយ​ចំនួន​ថា ការ​អប់រំ​នៅ​បរទេស តម្រូវ​ការ​ទីផ្សារ​ការងារ​គឺ​បាន​បង្ហាញ​ជា​សាធារណៈ ឬ​ចំពោះ​សកលវិទ្យាល័យ អំពី​ចំនួន​តម្រូវ​ការ និង​ការ​ផ្គត់ផ្គង់​នៅ​ពេល​បច្ចុប្បន្ន ប៉ុន្តែ នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា ចំនួន​អ្នក​ដែល​សិក្សា​លើ​ជំនាញ​គ្រប់គ្រង មាន​បរិមាណ​ច្រើន​ជាង​តម្រូវ​ការ​ទីផ្សារ​ការងារ។

លោក​មាន​ប្រសាសន៍​បន្ត​ថា កត្តា​នេះ​គឺ​ទាមទារ​ឲ្យ​គ្រឹះស្ថាន​អប់រំ សហការ​គ្នា​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល ក្នុង​ការ​ផ្សារភ្ជាប់​ទីផ្សារ​ពលកម្ម និង​ទីផ្សារ​ការងារ។ លោក​អង្កេត​ឃើញ​ថា ក្នុង​ចំណោម​យុវជន​ដែល​បញ្ចប់​ពី​សកលវិទ្យាល័យ មិន​បាន​ធានា​ថា ខ្លួន​មាន​ជំនាញ​ពិត​ប្រាកដ​នៅ​ឡើយ។
លោក​សាស្ត្រាចារ្យ សាត ដារ៉ា៖ «នៅ​ពេល​ដែល​គាត់​រៀន​ជំនាញ​គ្រប់គ្រង​ ទៅ​ចុះ ហើយ​នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ​យើង អ្នក​ដែល​ចប់​ជំនាញ​គ្រប់គ្រង​ខ្សត់​ការងារ​ជាង​គេ។ ក៏ប៉ុន្តែ ពាក្យ​ថា​ខ្សត់​ការងារ​ហ្នឹង គឺ​ដោយ​សារ​តែ​គាត់​ចេះ​តែ​គ្រប់គ្រង តែ​គាត់​អត់​ចេះ​ធ្វើ​ការ​គ្រប់គ្រង។ ខ្ញុំ​មាន​ហាង​មួយ​អ៊ីចឹង នៅ​ពេល​ដែល​គាត់​ចូល​មក​ធ្វើ​ការ ខ្ញុំ​ចង់​ឲ្យ​គាត់​ធ្វើ​ការ​ជំនាញ​គ្រប់គ្រង តែ​គាត់​ឆ្លើយ​ថា គាត់​អត់​ដឹង​ធ្វើ​ម៉េច​ផង ព្រោះ​អី​គាត់​អត់​ទាន់​មាន​បទ​ពិសោធន៍ ទាល់​តែ​ប្រើ​គាត់​សិន។ ពី​ព្រោះ​អី​យើង​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​យូរ​ប្រើ​គាត់ ហើយ​ប្រាក់​បៀវត្ស​របស់​គាត់​ចំណាយ​ច្រើន ហើយ​ជួន​កាល​គេ​អត់​ប្រើ​ទៀត​ផង»

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ យុវជន​ជាច្រើន​បាន​បង្ហាញ​ពី​ភាព​ជឿជាក់​លើ​គុណភាព​អប់រំ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា ថា នៅ​មាន​កម្រិត​តិច​តួច​នៅ​ឡើយ ដែល​អាច​ទទួល​បាន​ការងារ​ច្បាស់លាស់​នៅ​ពេល​បញ្ចប់​ការ​សិក្សា។

បញ្ហា​ប្រឈម​ដទៃ​ទៀត នៃ​ការ​ជំរុញ​ឲ្យ​យុវជន​ស្វែង​រក​ការ​សិក្សា​នៅ​បរទេស មាន​ដូច​ជា គុណភាព​អន់​នៃ​ការ​អប់រំ សមត្ថភាព​ស្រាវជ្រាវ​មាន​កម្រិត​ទាប​នៅ​ថ្នាក់​ឧត្ដម​សិក្សា ភាព​មិន​ស៊ី​គ្នា​រវាង​ការ​ផ្គត់ផ្គង់ និង​កម្លាំង​ពលកម្ម​ផលិតភាព​ទាប នៃ​កម្លាំង​ពលកម្ម និង​កង្វះ​ទាំង​ជំនាញ​ផ្នែក​បច្ចេកទេស និង​ខាង​វិទ្យាសាស្ត្រ​សង្គម​ជា​ដើម។

មូលហេតុ​នេះ យុវជន​ជាច្រើន​បាន​ប្រឹង​រក​អាហារូបករណ៍​សិក្សា​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស ប៉ុន្តែ​ចំនួន​នេះ​មាន​តិច​តួច​នៅ​ឡើយ ដែល​មិន​អាច​ស្រូប​យក​ចំនួន​សិស្ស​ដែល​មាន​តម្រូវ​ការ។ ដូច​ច្នេះ យុវជន​ប្រឹង​ស្វែង​រក​ការ​សិក្សា​នៅ​តាម​សកលវិទ្យាល័យ​ឯកជន​នានា នៅ​តំបន់​អាស៊ី និង​អឺរ៉ុប។

នាយក​ក្រុមហ៊ុន​បញ្ជូន​សិស្ស​ទៅ​សិក្សា​នៅ​បរទេស លោក គឹម ឡាយ បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា រហូត​ដល់​ពេល​នេះ មាន​ការ​សហការ​គ្នា​រវាង​គ្រឹះស្ថាន​អប់រំ​បរទេស​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ក្នុង​ ស្រុក ក្នុង​ការ​ស្វែង​រក​សិស្ស​បន្ត​ការ​សិក្សា​នៅ​បរទេស​ដោយ​បង់​ថ្លៃ មាន​និន្នាការ​កើន​ឡើង។ ប៉ុន្តែ បរិមាណ​សិស្ស​ដែល​ទៅ​សិក្សា​ក៏​នៅ​មាន​ចំនួន​តិច​តួច​នៅ​ឡើយ។
លោក​មាន​ប្រសាសន៍​បន្ត​ថា នៅ​អាស៊ី​មាន​ប្រទេស​វៀតណាម និង​ម៉ាឡេស៊ី ដែល​យុវជន​កម្ពុជា​ជាច្រើន បន្ត​ការ​សិក្សា​ដោយ​បង់​ថ្លៃ​នៅ​ទី​នោះ។

លោក គឹម ឡាយ៖ «ម៉ាឡេស៊ី ច្រើន តម្លៃ​វា​ថោក ហើយ​វៀតណាម សាលា​គេ​មក​ទាក់​ទង​យើង​តែ​ម្ដង និង​សាលា​ស្រួល​រក។ យើង​មាន​វែបសាយ គេ​ឃើញ​ហើយ​គេ​ថា ឲ្យ​បញ្ជូន​មក​គេ​មក»
លោក គឹម ឡាយ បន្ថែម​ថា បើ​ទោះ​ជា​ការ​បង់​ថ្លៃ ប៉ុន្តែ​យុវជន​ដែល​មាន​បំណង​បន្ត​ការ​សិក្សា ត្រូវ​មាន​កម្រិត​យល់​ដឹង​ភាសា​អង់គ្លេស​ទៅ​តាម​ការ​ចង់​បាន​របស់​ គ្រឹះស្ថាន​អប់រំ​ណា​មួយ​នោះ ដោយ​លោក​បញ្ជាក់​ទៀត​ថា ការ​បន្ត​ការ​សិក្សា​នៅ​បរទេស​ដោយ​បង់​ថ្លៃ មាន​យុវជន​ជាច្រើន​បាន​ដាក់​ពាក្យ​ស្នើ​សុំ​ដោយ​ខ្លួន​ផ្ទាល់ ព្រោះ​ថា​យុវជន​ទាំង​នោះ​មាន​ការ​យល់​ដឹង​ខ្ពស់​អំពី​បែប​បទ នៃ​ការ​ដាក់​ស្នើ​សុំ​ទាំង​នោះ ដែល​តាម​ការ​ប៉ាន់ស្មាន​មាន​ប្រមាណ​ជាង​៤០%។

លោក គឹម ឡាយ៖ «សិស្ស​ឥឡូវ គេ​យល់​ដឹង​ច្រើន ទី​មួយ គេ​ដឹង​តាម​ឯកសារ តាម​ស្ថានទូត ហើយ​គ្រួសារ​គេ​មាន​លទ្ធភាព​ទៅ គេ​ដាក់​ពាក្យ​ដោយ​ខ្លួន​គេ ប្រហែល​ជា​៤០% ហើយ​គេ​ពឹង​ការិយាល័យ​នោះ​៦០%»

លោក​បន្ថែម​ទៀត​ថា តម្លៃ​ការ​សិក្សា​នៅ​ថ្នាក់​ឧត្ដម​សិក្សា​នៅ​ប្រទេស​សិង្ហបុរី មាន​ចំនួន​ជា​មធ្យម ១ម៉ឺន​៧ពាន់​ដុល្លារ ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ និង​ការ​សិក្សា​នៅ​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី មាន​ចន្លោះ​ពី​៣ពាន់​ទៅ​៤ពាន់​ដុល្លារ​អាមេរិក ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ យុវជន​អាច​ស្វែង​យល់​អំពី​ការ​សុំ​សំណុំ​បែបបទ​នៃ​ការ​ចូល​រៀន​នៅ​ សកលវិទ្យាល័យ​បរទេស​មួយ​ចំនួន និង​អំពី​លក្ខខ័ណ្ឌ​ទាំង​ឡាយ​ដែល​តម្រូវ​ឲ្យ​បេក្ខជន​ត្រូវ​បំពេញ​តាម​រយៈ​ គេហទំព័រ​របស់​សកលវិទ្យាល័យ​នោះ​ដោយ​ផ្ទាល់​ផង​ដែរ៕

Sunday 2 September 2012

The world is running out of water

Issue No:237

Humans may have to switch almost completely to a vegetarian diet over the next 40 years to avoid catastrophic shortages of water, according to a report by the Stockholm International Water Institute.

''There will not be enough water available on current croplands to produce food for the expected nine billion population in 2050 if we follow current trends and changes towards diets common in Western nations,'' the report says.

Prepared by Malin Falkenmark and colleagues at the institute, the report says there will be just enough water if the proportion of animal-based foods is limited to 5% of total calories. It says considerable regional water deficits could be met by a reliable system of food trade between countries with surpluses and deficits.

The report says adopting a vegetarian diet is one option to increase the amount of water available to grow more food in a climate-erratic world. Animal protein-rich food consumes five to 10 times more water than a vegetarian diet, yet a third of the world's arable land is used to grow crops to feed animals.

''Nine hundred million people already go hungry and 2 billion people are malnourished in spite of the fact that per capita food production continues to increase. With 70% of all available water being in agriculture, growing more food to feed an additional 2 billion people by 2050 will place greater pressure on available water and land.''

The report was released to coincide with the start of the annual world water conference in Stockholm, where 2,500 politicians, UN bodies, non-governmental organisations and researchers from 120 countries were meeting to tackle water supply problems.

Competition for water between food production and other uses will intensify pressure on essential resources, the institute report states. ''The UN predicts that we must increase food production by 70% by mid-century. This will place additional pressure on our already stressed water resources.''

The institute also notes that research into water is growing faster than the average 4% annual growth rate for all research disciplines. In a report, The Water and Food Nexus: Trends and development of the research landscape, institute staff analysed the major trends in water- and food-related article output at international, national and institutional levels.

Global publisher Elsevier and the institute collaborated in preparing the report, which is based on the analysis of Scopus citation data by Elsevier’s SciVal Analytics team. It says the growing discrepancy between supply and demand for water is becoming more challenging each year but developments in water research have the potential to help solve the issue.

The report examines the dynamics of global water research between 2007 and 2011, focusing on two strands of research: water resources research, referring to natural and social science studies on water use, and food and water research focusing on the study of water consumption and recycling to produce food.

Water research has expanded rapidly, with both strands growing above the 4% average for all other disciplines. Water resources research is growing at a rate of 9.2% per year while research into food and water is growing by 4.7% each year.

Research is also becoming more collaborative and interdisciplinary, with a dramatic rise in publications from the fields of computer science and mathematics in water resource research; research from fields within the social sciences have become the fastest growing fields in the food and water research strand, the report states.

Research output is the highest in the United States in both water resources and food and water research, but growth between 2007 and 2011 was low.

On the other hand, China is experiencing ongoing growth in water research output and, if its trajectory continues, it could be the leading producer of water research within the next few years. Other countries experiencing high growth rates in both water resources and food and water research include Malaysia and Iran.

The 2024 Workshops for Foreign Confucius Institute Directors on June 13-21, 2024 at Sichuan Province, China

My sincere thanks and gratitude go to my respectful Rector, H.E. Sok Khorn , and the Chinese Confucius Institute Director, Prof. Yi Yongzhon...