Wednesday 8 August 2012

ពុយ គា ៖ សង្ឃឹមថា កិច្ចប្រជុំកំពូល អាស៊ាន នៅខែវិច្ឆិកា នឹងអាចចេញ សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ដូចការគ្រោងទុក

Wednesday, 08 August 2012 18:29 ដោយៈ ប៉ា ជេដ្ឋា-Posted:ID068 


ភ្នំពេញៈ អ្នកកាសែតជើងចាស់មួយរូប ដែលមានបទពិសោធន៍ រាយការណ៍កិច្ចប្រជុំអាស៊ាន អស់ពេលជាង ១០ឆ្នាំ មកហើយនោះ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៨ ខែសីហា បានសម្តែងនូវការរំពឹងទុករបស់ខ្លួនថា កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី២១ ដែលនឹងធ្វើនៅ រាជធានីភ្នំពេញ នៅខែវិច្ឆកា ខាងមុខនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នឹងអាចចាត់ចែងបាន នូវការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ដូចដែលបានគ្រោងទុក។

អ្នកឆ្លើយឆ្លងព័ត៌មានឲ្យទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន ជប៉ុនក្យូដូប្រចាំកម្ពុជា លោក ពុយ គា បានថ្លែងនូវក្តីរំពឹងទុកដូច្នេះ គ្រាដែលលោកចូលរួមជាវាគ្មិន កិត្តិយសក្នុងកម្មវិធី ព័ត៌មានពេលថ្ងៃត្រង់ របស់វិទ្យុដើមអម្ពិល FM93.75 MHz ពិភាក្សាអំពីការវិវត្តន៍ នៃអាស៊ានចំខួបគម្រប់ ៤៥ឆ្នាំ នៃការបង្កើតអាស៊ាន។

លោក ពុយ គា មានប្រសាសន៍ដូច្នេះថា " កម្ពុជាមានឯកសារពីរ ដែលត្រូវចេញនៅខែ១១ និងត្រូវចុះហត្ថលេខា នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដាក់ចេញពីភ្នំពេញ។ ដូច្នេះបើសិន ជាអត់បានចុះទៀត គឺជាប្រវត្តិសាស្ត្រមួយ វាស្តាយនៅពេល ដែលយើងជាម្ចាស់ផ្ទះ វាអត់មានឯកសារចេញពីភ្នំពេញ ចុះហត្ថលេខា ព្រោះប្រទេសមួយនៅពេលមានកិច្ចប្រជុំ នៅប្រទេសគេ សុំឱ្យមានឯកសារចេញក្នុងប្រទេសនោះ ព្រោះវាជាប្រវត្តិសាស្ត្រ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូល ខែ ១១នេះ ថ្នាក់ដឹកនាំរបស់គាត់នឹង ចាត់ចែងបានដើម្បីធានា ឲ្យឯកសារដែលត្រូវចេញ ត្រូវចេញឲ្យរួច ដែលមានដូចជាសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាន និង ការចូលរួមជាប្រទេស មហាអំណាចទាំង៥ [P5]" ។

យ៉ាងណាក៏ដោយបើតាម លោក ពុយ គា កម្ពុជាមានការបារម្ភ ចំពោះប្រទេសជាសមាជិកមួយចំនួន អាចនឹងធ្វើ ការរារាំងដល់ដំណើការ នៃការចេញ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន នៅខែវិច្ឆិកា ដូចទៅនឹងកាល ពីកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន កាលពីខែកក្កដា កន្លងទៅនេះ។ នោះក៏ព្រោះតែប្រទេសវៀតណាម និងហ្វីលីពីន យកបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដាក់សម្ពាធលើកម្ពុជា។

សូមជម្រាបថា ក្នុងកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រី ការបរទេសអាស៊ា នានៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីខែកក្កដា ដោយមិនមាន ចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម របស់អាស៊ាននោះទេ ក៏ព្រោះតែប្រទេសជាសមាជិក អាស៊ានមួយចំនួនចង់ឲ្យបញ្ហា សមុទ្រចិនភាគខាងត្បូង ដែលជាជម្លោះទ្វេភាគីរបស់ រវាងប្រទេសទាំងនោះជាមួយចិន ឲ្យអាស៊ាន ដោះស្រាយ វិវាទទ្វេភាគីនេះ៕

www.dap-news.com

សមាគម​គ្រូបង្រៀន​បដិសេធ​លទ្ធផល​ប្រឡង​សញ្ញាបត្រ​ទុតិយ​ភូមិ

2012-08-08
សមាគម​គ្រូ​បង្រៀន​កម្ពុជា​ឯករាជ្យ បដិសេធ​មិន​ទទួល​យក​លទ្ធផល​ប្រឡង​សញ្ញាបត្រ​ទុតិយភូមិ ឬ​សញ្ញាបត្រ​បាក់ឌុប ឆ្នាំ​២០១២ ទេ ដោយ​អះអាង​ថា វិញ្ញាសា​ប្រឡង​បាន​បែក​ធ្លាយ​ស្ទើរ​គ្រប់​មុខ​វិជ្ជា និង​មាន​អំពើ​ពុក​រលួយ ដែល​លទ្ធផល​មិន​អាច​យក​ជា​ការ​បាន។

ការ​បែក​ធ្លាយ​វិញ្ញាសា​នេះ ធ្វើ​ឲ្យ​សិស្សានុសិស្ស​ដែល​យក​ចិត្ត​ទុកដាក់​ក្នុង​ការ​សិក្សា​ដោយ​ប្រើ​ សមត្ថភាព​របស់​ខ្លួន​សុទ្ធសាធ មិន​ចេះ​សូក​ប៉ាន់​នោះ សម្ដែង​អារម្មណ៍​ខក​ចិត្ត។
មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល និង​បេក្ខជន​ប្រឡង​សញ្ញាបត្រ​ទុតិយ​ភូមិ (បាក់ឌុប) ឆ្នាំ​នេះ គ្មាន​ជំនឿ​ទៅ​លើ​ការ​ដឹក​នាំ​របស់​លោក អ៊ឹម សិទ្ធី រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​អប់រំ យុវជន និង​កីឡា ដែល​មិន​អាច​ទប់​ស្កាត់​ការ​បែក​វិញ្ញាសា​ប្រឡង​បាន។

លោក រ៉ុង ឈុន ជា​ប្រធាន​សមាគម​គ្រូ​បង្រៀន​កម្ពុជា​ឯករាជ្យ នៅ​ថ្ងៃ​ពុធ ទី​៨ ខែ​សីហា ឆ្នាំ​២០១២ លោក​បាន​អះអាង​ថា វិញ្ញាសា​សំខាន់ៗ​បាន​បែក​ធ្លាយ​ស្ទើរ​គ្រប់​មុខ​វិជ្ជា មាន​ដូច​ជា វិញ្ញាសា​គីមីវិទ្យា ជីវវិទ្យា គណិតវិទ្យា និង​មុខ​វិជ្ជា​ខ្មែរ​ជា​ដើម។

លោក​បន្ត​ថា សមាគម​គ្រូ​បង្រៀន​បដិសេធ​មិន​ទទួល​យក​លទ្ធផល​ប្រឡង​សញ្ញាបត្រ​បាក់​ឌុប ឆ្នាំ​នេះ​ទេ ព្រោះ​គ្មាន​លក្ខណៈ​ត្រឹមត្រូវ គ្មាន​តម្លាភាព និង​គ្មាន​យុត្តិធម៌៖ «យើង​មើល​ឃើញ​ថា មាន​ការ​គ្រប់គ្រង​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​បេក្ខជន​និមួយៗ​ហ្នឹង បាន​យក​ទូរស័ព្ទ​តាម​ខ្លួន ហើយ​បាន​បើក​ចម្លង​ទៅ​តាម​រយៈ​ហ្វែសប៊ុក (Facebook) ដែល​មាន​បង្ហោះ​ចម្លើយ​នៅ​ក្នុង​ហ្វែសប៊ុក ហើយ​មាន​ក្រុម​មិត្តភ័ក្ដិ​បង្ហោះ​ទៅ​ឲ្យ និង​មាន​ការ​បើក​ចម្លង មាន​ការ​បាញ់​ចម្លើយ​តាម​ទូរស័ព្ទ​ជា​បន្ត​បន្ទាប់»
លោក​បាន​ចាត់​ទុក​សកម្មភាព​ដឹកនាំ​របស់​លោក​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​អប់រំ​ថា មាន​ភាព​កម្សោយ នាំ​ឲ្យ​វិស័យ​អប់រំ​កម្ពុជា​ធ្លាក់​ចុះ​គុណភាព។

លោក​ថា ក្រៅ​ពី​បែក​ធ្លាយ​វិញ្ញាសា​ប្រឡង ក៏​មាន​ករណី​មន្ត្រី​អនុរក្ស ឬ​មេ​ប្រយោគ​ទទួល​សំណូក​ពុក​រលួយ​ពី​សិស្ស​ពី ៥ពាន់​ទៅ​៥ម៉ឺន​រៀល ឬ​ច្រើន​ជាង​នេះ ជា​ថ្នូរ​ឲ្យ​បេក្ខជន​អាច​ចម្លង​កំណែ​វិញ្ញាសា។ បន្ថែម​លើ​នេះ លោក រ៉ុង ឈុន បញ្ជាក់​ថា ក៏​មាន​លេច​ឮ​ព័ត៌មាន​ប្រធាន​មណ្ឌល​បាន​សហការ​ជាមួយ​គ្រូ​បង្រៀន​ថ្នាក់​ ទី១២ ធ្វើ​កំណែ​លក់​ជូន​បេក្ខជន កើត​មាន​តាម​មណ្ឌល​ប្រឡង​មួយ​ចំនួន​ថែម​ទៀត។

ទាក់​ទិន​បញ្ហា​នេះ យុវ​សិស្ស​ជា​បេក្ខជន​ប្រឡង​សញ្ញាបត្រ​បាក់ឌុប នៅ​មណ្ឌល​ខេត្ត​ព្រៃវែង មិន​បញ្ចេញ​ឈ្មោះ​ម្នាក់ នៅ​រសៀល​ថ្ងៃ​ទី​៨ ខែ​សីហា បាន​សម្ដែង​ការ​ខក​ចិត្ត​ចំពោះ​ការ​បែក​ធ្លាយ​វិញ្ញាសា​ប្រឡង ដែល​ក្រសួង​អប់រំ​មិន​អាច​ទប់​ស្កាត់​បាន។ យុវជន​រូប​នេះ បាន​ហៅ​ការ​បែក​ធ្លាយ​វិញ្ញាសា​ថា នាំ​ឲ្យ​ការ​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​រៀន​សូត្រ​របស់​ខ្លួន​គ្មាន​ន័យ៖ «ខ្ញុំ​ ប្រឡង​នេះ ខ្ញុំ​ពឹង​ទៅ​លើ​សមត្ថភាព​ខ្លួន​ខ្ញុំ​ផ្ទាល់​តែ​ម្តង គឺ​មិន​បើក​សំណៅ​ឯកសារ​ចម្លង​ដូច​សិស្ស​ដទៃ​ទៀត​ទេ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំ​អន់​ចិត្ត​បន្តិច​ដែរ ព្រោះ​ថា​ការ​ប្រឡង​វា​អយុត្តិធម៌​សម្រាប់​ខ្ញុំ»

ចំណែក​អាណាព្យាបាល​សិស្ស​រស់​នៅ​ខេត្ត​កំពង់ចាម បាន​ឲ្យ​ដឹង​ដែរ​ថា អនុរក្ស ឬ​មេ​ប្រយោគ​ប្រចាំ​មណ្ឌល​ប្រឡង បាន​ជំរិត​យក​លុយ​ពី​កូន​របស់​គាត់​ចន្លោះ​ពី ៥ម៉ឺន​ទៅ​១០ម៉ឺន​រៀល​ក្នុង​១ថ្ងៃ ដោយ​អះអាង​ថា បើ​សិស្ស​ណា​មិន​បង់​ជូន​ពួក​គេ នឹង​មាន​បញ្ហា​ពេល​ប្រឡង។
លោក សន ជ័យ ជា​មន្ត្រី​សម្រប​សម្រួល​បណ្ដាញ​រួប​រួម​ដើម្បី​គណនេយ្យ​ភាព​សង្គម ប្រចាំ​អាស៊ី​បូព៌ា និង​ប៉ាស៊ីហ្វិក ជា​អង្គការ​មួយ​ធ្វើ​ការ​ជាមួយ​យុវជន លោក​ព្រួយ​បារម្ភ​ចំពោះ​ធនធាន​មនុស្ស​របស់​យុវជន​កម្ពុជា ខ្លាច​មិន​មាន​គុណភាព​អាច​ប្រកួត​ប្រជែង​ជាមួយ​យុវជន​ក្នុង​បណ្ដា​ប្រទេស​ សមាជិក​សមាគម​អាស៊ាន ពេល​ធ្វើ​សមាហរណកម្ម​សេដ្ឋកិច្ច​អាស៊ាន នា​ឆ្នាំ​២០១៥។ លោក​បាន​ស្តី​បន្ទោស​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ក្រសួង​អប់រំ ដែល​មិន​អាច​ទប់​ស្កាត់​វិញ្ញាសា​ប្រឡង មិន​ឲ្យ​បែក​ធ្លាយ​បាន។
វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី មិន​អាច​ទាក់ទង​លោក អ៊ឹម សិទ្ធី រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​អប់រំ ដើម្បី​បំភ្លឺ​ជុំវិញ​ការ​បែក​ធ្លាយ​វិញ្ញាសា​ប្រឡង​សញ្ញាបត្រ​ទុតិយ​ភូមិ​ បាន​ទេ នៅ​រសៀល​ថ្ងៃ​ពុធ ទី​៨ ខែ​សីហា។

ប៉ុន្តែ លោក អ៊ឹង ង៉ោហុក ប្រធាន​នាយក​ដ្ឋាន​មធ្យម​សិក្សា​ចំណេះ​ទូទៅ នៃ​ក្រសួង​អប់រំ បាន​ថ្លែង​ថា ការ​ប្រឡង​សញ្ញាបត្រ​បាក់ឌុប ឆ្នាំ​នេះ មាន​ដំណើរ​ការ​ល្អ និង​ប្រសើរ​ជាង​ឆ្នាំ​កន្លង​ទៅ៖ «គ្មាន​ការ​បែក​ធ្លាយ ​វិញ្ញាសា​អ្វី​ទាំង​អស់។ ធម្មតា​ការ​រៀន គឺ​វិញ្ញាសា​គេ​ត្រូវ​ចេញ​គ្រប​ដណ្ដប់​នៅ​ក្នុង​កម្មវិធី​សិក្សា មាន​ន័យ​ថា ខ្លឹមសារ​មាន​នៅ​ក្នុង​សៀវភៅ។ អ៊ីចឹង វា​គ្មាន​អី​ក្រៅ​ពី​ក្នុង​សៀវភៅ​ទេ។ ដូច្នេះ អ្វី​ដែល​ថា​ជា​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ទៅ​លើ​ការ​បែក​ធ្លាយ​វិញ្ញាសា គឺ​ជា​រឿង​មិន​ពិត។ ពីព្រោះ​គណៈ​មេ​ប្រយោគ​យើង​បាន​ត្រួត​ពិនិត្យ​ត្រឹមត្រូវ»

ក្រសួង​អប់រំ យុវជន និង​កីឡា បាន​បង្ហាញ​ថា សម័យ​ប្រឡង​សញ្ញាបត្រ​ទុតិយ​ភូមិ ឬ​សញ្ញាបត្រ​បាក់ឌុប ឆ្នាំ​២០១២ មាន​បេក្ខជន​ប្រឡង​សរុប​ចំនួន ១១៤.៤១៤​នាក់។
មណ្ឌល​ប្រឡង​មាន​ចំនួន ២៥៤​មណ្ឌល និង​មាន​បន្ទប់​ប្រឡង​ចំនួន ៤.៦៦៣​បន្ទប់ នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស។ សម័យ​ប្រឡង​សញ្ញាបត្រ​បាក់ឌុប មាន​រយៈពេល ២ថ្ងៃ​កន្លះ ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ចន្ទ ទី​៦ ដល់​ថ្ងៃ​ពុធ ទី​៨ ខែ​សីហា ឆ្នាំ​២០១២៕

គួរ​ចូល​រួម​សង់​វត្ត​ច្រើន ឬ​ធ្វើ​កិច្ចការ​អាណាចក្រ​ច្រើន​ជាង?

Tuesday 7 August 2012

Qualifications fraud on rise as unemployed seek jobs

The value of qualifications, usually some indicator of an employee’s abilities, is now under threat from the increasing prevalence of degree fraud, according to qualification verification agencies.
While both buying and selling of fraudulent qualification documents is a criminal offence, demand for and supply of these documents is on the rise.
Given SA’s unemployment, and the correlation between qualifications and employment opportunities, this trend is not surprising.

diploma fraud


Many view a post-matric qualification, coupled with an identity document, as a passport to employment. A matric certificate doubles the odds of finding employment while a university degree increases the odds four times.

While many may seem comfortable padding their resumes to boost their chances of getting a job, laying claim to an unearned qualification is fraud.

Criminal syndicates branch out

Danie Strydom, MD of the qualification-vetting group Qualification Verification Services, says forged degrees and diplomas are a rapidly growing problem as criminal syndicates branch out from identity document and passport fraud to meet demand.

Last month a Chinese couple was found in possession of more than 1000 stamped and signed University of SA (Unisa) certificates. Two men were also arrested for selling fake matric certificates at a shop in Johannesburg for R2000 each.

Strydom says the only way to stem qualifications fraud is to prosecute each and every instance. All employers would have to check the validity of degrees claimed by prospective staff.
Unisa spokeswoman Doreen Gough last week said 32 cases had been opened at police stations regarding forged documents – mostly submitted by prospective students. Prior to the end-of-year registration rush, 140 cases had already been opened.

Unisa says it has seen a marked increase in forged documents from students in recent years. The university is now forced to verify “practically every document received,” she said.
Education quality assurance body Umalusi says, although the body cannot give accurate figures, a major verification agency it used indicated that about 15% of certificates verified were found to be fraudulent.

Despite the high incidence of qualifications fraud, world standards for verification meant the system was largely “foolproof,” Strydom says.
Matric certificates are watermarked and feature unique registration numbers, and while it is possible to produce a highly convincing fake, it is almost impossible to beat the system, he says.
Umalusi CEO Mafu Rakometsi has said that none of the quality assurance body’s certificates has been compromised.

Tertiary qualifications more likely to be checked
Department of Basic Education director-general Bobby Soobrayan has echoed the same sentiment, saying that while the department was concerned at the threat of forged matric certificates, it was convinced that the necessary security measures were in place to protect the integrity of matric qualifications.

Matric certificates are treated in the same manner as other government documents with the same checks and balances, he says.
Stringent verification procedures for higher qualifications, such as university degrees and diplomas, explain why fraud at this level is far lower – just a tenth of the number fraudulently claiming matric qualifications.

Tertiary qualifications are also more likely to be checked.
Small and medium businesses are less likely to verify employees’ qualifications. With large businesses this is usually standard practice, Strydom says.
South African Qualifications Authority deputy executive officer Joe Samuels says in the last two years, 1,3% of the 20 130 domestic qualifications verified have been identified as fraudulent.
Of this, about 46% of certificate holders had simply claimed qualifications they did not possess, while 26% had falsely claimed qualifications they had not completed, he says.
In verifying foreign qualifications – potentially from degree- mill universities – the figure of foreign forged documents was less than 1%, he says.

University of Cape Town registrar Hugh Amoore says the institution is unconcerned by people claiming degrees from the university. He says this rarely occurs.
In cases where degree fraud has been identified, the university has pursued charges in all cases. This has happened no more than three times in the past 20 years. Almost all who claim a qualification from the institution possess it, he says.
Source

Diploma Mills: Degrees of Deception

Are you ever tempted by an email or an ad claiming you can “earn a college degree based…on life experience”? Don’t be, say attorneys for the Federal Trade Commission (FTC), America’s consumer protection agency. Chances are good that the ad is for a “diploma mill,” a company that offers “degrees” or certificates for a flat fee, requires little course work, if any, and awards degrees based solely on life experience.

Most employers and educational institutions consider it lying if you claim academic credentials that you didn’t earn through actual course work. Federal officials say it’s risky behavior: If you use a so-called “degree” from a diploma mill to apply for a job or promotion, you risk not getting hired, getting fired, and in some cases, prosecution.

diploma fraud

Diploma mills may claim to be “accredited.” Colleges and universities accredited by legitimate organizations undergo a rigorous review of the quality of their educational programs. Although many diploma mills claim to be “accredited,” their accreditation is from a bogus, but official-sounding agency that they created. You can use the Internet to check if a school is accredited by a legitimate organization at the database of accredited academic institutions posted by the U.S. Department of Education at www.ope.ed.gov/accreditation or at the Council for Higher Education Accreditation database at www.chea.org/search. (There are a few legitimate institutions that have not pursued accreditation.)

Look out for sound-alikes. Some diploma mills take on names that are very similar to well-known colleges or universities; a “dot edu” Web address is no guarantee of legitimacy, either. Keep in mind that some diploma mills use credible-sounding foreign names. Researching the legitimacy of a foreign school can be a challenge, but is clearly worth the time. If you’re having a tough time checking out a particular school, call the registrar of a local college or university and ask if it would accept transfer credits from the school you are considering.
So how can you tell if the institution you’re thinking about is legitimate? Here are some tell-tale signs of a diploma mill:
  • No Studies, No Exams — Get a Degree for Your Experience. Diploma mills grant degrees for “work or life experience” alone. Accredited colleges may give a few credits for specific experience pertinent to a degree program, but not an entire degree.
  • No Attendance. Legitimate colleges or universities, including online schools, require substantial
    course work.
  • Flat Fee. Many diploma mills charge on a per-degree basis. Legitimate colleges charge by the credit, course, or semester, not a flat fee for an entire degree.
  • No Waiting. Operations that guarantee a degree in a few days, weeks, or even months aren’t legitimate. If an ad promises that you can earn a degree very quickly, it’s probably a diploma mill.
  • Click Here To Order Now! Some diploma mills push themselves through aggressive sales tactics.
    Accredited colleges don’t use spam or high-pressure telemarketing to market themselves. Some diploma mills also advertise in newspapers, magazines, and on the Web.
  • Advertising through spam or pop-ups. If the school caught your attention through an unsolicited
    email or pop-up ad, it may be a diploma mill. Legitimate institutions, including distance learning programs, won’t advertise through spam or pop-ups.
Source : ftc

អំពើ​ពុករលួយ​ក្នុង​សម័យ​ប្រឡង

2012-08-07
មាន​ការ​លើក​ឡើង​ថា អំពើ​ពុក​រលួយ​នៅ​ក្នុង​សម័យ​ប្រឡង កើត​មាន​ឡើង​គឺ​បណ្ដាល​មក​ពី​ការ​ឧបត្ថម្ភ​ប្រាក់​ឲ្យ​គ្រូ​មាន​តិចតួច​ពេក ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​គ្រូ​បង្រៀន​ពិបាក​ក្នុង​ការ​ស្នាក់​នៅ ការ​ធ្វើដំណើរ និង​ការ​ចំណាយ​លើ​ការ​ហូបចុក។

ទិដ្ឋភាព​ទូទៅ​នៅ​ខាង​ក្រៅ​មណ្ឌល​ប្រឡង​ទុតិយភូមិ ឬ​គេ​និយម​​ហៅ​តាម​ភាសា​បារាំង​ថា បាក់ឌុប ក្នុង​ខេត្ត​បាត់ដំបង គេ​សង្កេត​ឃើញ​មាន​ភាព​ស្ងប់​ស្ងាត់​ខុស​ពី​ពេល​មុន ដែល​មាន​មនុស្ស​នាំ​គ្នា​ឈរ​គប់​​វិញ្ញាសា​ចម្លង ដែល​ខ្មែរ​ភាគ​ច្រើន​និយម​ហៅ​តាម​ភាសា​បារាំង​ថា ប្រ៊ុយយ៉ុង ចូល​ទៅ​ក្នុង​ថ្នាក់​ឲ្យ​សិស្ស​កំពុង​ប្រឡង។ ការ​ប្រែប្រួល​នេះ ​គឺ​ដោយ​សារ​បច្ចុប្បន្ន​នេះ មាន​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេកវិទ្យា​ទំនើប ដូចជា​ទូរស័ព្ទ​ដៃ និង​ម៉ាស៊ីន​កុំព្យូទ័រ។

ជាក់​ស្ដែង​មាន​ការ​បែក​ធ្លាយ​វិញ្ញាសា​លើ​មុខវិជ្ជា​គីមី និង​ប្រវត្តិវិទ្យា ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​លួច​បង្ហោះ​នៅ​លើ​បណ្ដាញ​ព័ត៌មាន​សង្គម ហ្វេសប៊ុក (Facebook) នៅ​ថ្ងៃ​ប្រឡង​ដំបូង​នេះ​ដែរ។ ប៉ុន្តែ​វិញ្ញាសា​ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​បង្ហោះ​នៅ​តាម​ហ្វេសប៊ុក ពុំ​បាន​បញ្ជាក់​ពី​អត្ត​សញ្ញាណ​ច្បាស់​លាស់​នោះ​ទេ។

បេក្ខជន​ប្រឡង​ជា​ច្រើន​នាក់​ដែល​បាន​ចូល​ទៅ​ប្រឡង បាក់​ឌុប កាល​ពី​ថ្ងៃ​ច័ន្ទ ទី​៦ ខែ​សីហា បាន​រិះគន់​ថា គ្រូ​បង្រៀន​នៅ​ក្នុង​ថ្នាក់​បាន​ប្រកាស​ប្រាប់​សិស្ស​ដោយ​ចំហ​ថា បើ​ចង់​ស្រួល​ត្រូវ​តែ​រៃ​អង្គាស​លុយ​គ្នា​ឲ្យ​គ្រូ៖ «សិស្ស​ភាគ​ច្រើន​ យក​ទូរស័ព្ទ​ចូល...។ សិស្ស​ចូល​ទៅ​ប្រហែល ១៥​នាទី​អី​បង្ហោះ​ចេញ​មក​ក្រៅ​ហើយ។ ពេល​ខ្លះ​គ្រូ​ចូល​មក​ដល់​និយាយ​ថ្លៃ​តែម្ដង។ ដូច​ថ្នាក់​ខ្ញុំ​ថ្ងៃ​មិញ គ្រូ​មក​ដល់​ទារ​តែម្ដង ឲ្យ​ម្នាក់ ២​ម៉ឺន​រៀល»

នៅ​ក្នុង​ទំព័រ ហ្វេសប៊ុក ដែល​គេ​បាន​បង្ហោះ​ស្វាគមន៍​ក្នុង​ថ្ងៃ​ប្រឡង​បាក់ឌុប​ដំបូង គឺ​​នៅ​ថ្ងៃ​ច័ន្ទ ទី​៦ ខែ​សីហា បាន​រិះគន់​ថា អំពើ​ពុក​រលួយ​ពេល​ប្រឡង ជា​ធម្មតា​មន្ត្រី​ពុក​រលួយ​គេ​ដើរ​ម៉ៅការ​តាម​សាលា ដូច​ជា ១ សាលា​គេ​យក​ពីរ​ម៉ឺន​ដុល្លារ​ពី​មាតា បិតា រួច​គេ​ចេញ​លុយ​ឲ្យ​មេប្រយោគ​ក្នុង​ការ​បិទ​បាំង​ភ្នែក។ គ្រូ​អាច​រក​បាន​ពី ៥០០​ដុល្លារ ទៅ ២.០០០​ដុល្លារ ថែម​ខាង​ក្រៅ នេះ​ជា​ហេតុ​គេ​សូក​លុយ​ធ្វើ​ជា​មេប្រយោគ។

ទោះ​ជា​នៅ​ថ្ងៃ​ប្រឡង​មាន​សិស្ស​សាលា​ជា​ច្រើន​នាក់​បាន​ចំណាយ​លុយ​កាក់​ ទៅ​ឲ្យ​គ្រូ​ដូច្នេះ​ក្នុង​ថ្ងៃ​ប្រឡង​ក៏​ដោយ​ ប៉ុន្តែ​នៅ​មាន​ឪពុក​ម្ដាយ​ អាណាព្យាបាល​ខ្លះ​ប្រាប់​កូន​កុំ​ឲ្យ​បង់​ប្រាក់​ទៅ​ឲ្យ​គ្រូ​តាម​ការ​ ទាមទារ។

លោក ហង្ស សំបូរ ដែល​ទៅ​ទទួល​កូន​ចេញ​ពី​ប្រឡង​នោះ​ថ្លែង​ថា លោក​មាន​បំណង និង​បាន​ខិតខំ​ណែនាំ​កូន​ឲ្យ​ខំ​ប្រឹង​រៀន​សូត្រ​ខ្លួន​ឯង​ ប្រសើរ​ជាង​ការ​យក​លុយ​ទៅ​សូក​ឲ្យ​គ្រូ៖ «ជា​ទូទៅ​ខ្ញុំ​អត់​ទម្លាប់​ឲ្យ​លុយ​កូន​ទេ ព្រោះ​ខ្ញុំ​តែង​តែ​អប់រំ​កូន​ខ្ញុំ​ឲ្យ​ខំ​ប្រឹងប្រែង​រៀន​សូត្រ...»

អំពើ​ពុក​រលួយ​នៅ​ក្នុង​សម័យ​ប្រឡង​ កើត​មាន​ឡើង ​គឺ​បណ្ដាល​មក​ពី​ការ​ឧបត្ថម្ភ​ប្រាក់​ឲ្យ​គ្រូ​បង្រៀន​មាន​តិចតួច​ពេក។ ថវិកា​តិច​ធ្វើ​ឲ្យ​គ្រូ​បង្រៀន​ពិបាក​ក្នុង​ការ​ស្នាក់​នៅ ​ការ​ធ្វើដំណើរ និង​ការ​ចំណាយ​ទៅ​លើ​ការ​ហូប​ចុក។ គ្រូ​នៅ​អនុវិទ្យាល័យ គេ​ឧបត្ថម្ភ​ប្រាក់ ១១៥.០០០​រៀល និង​គ្រូ​ធ្វើ​ជា​មេ​ប្រយោគ ទទួល​បាន​ជាង ១៥​ម៉ឺន​រៀល ក្នុង​រយៈពេល​បី​ថ្ងៃ​នៃ​ថ្ងៃ​ប្រឡង​ដូចគ្នា។

អតីត​គ្រូ​បង្រៀន​ម្នាក់​បាន​ថ្លែង​ថា នៅ​ពេល​ពួក​គាត់​ធ្វើ​ជា​មេ​ប្រយោគ ជា​ពិសេស​អ្នក​ត្រួត​ពិនិត្យ​អគារ បាន​ដើរ​ម៉ៅការ និង​បាន​សម្លុត​គំរាម​អនុរក្ស​នៅ​តាម​បន្ទប់​ឲ្យ​រក​លុយ​ឲ្យ​បាន​ ពី ២០ ទៅ ៣០​ម៉ឺន​រៀល។ នេះ​ជា​រឿង​ពិត​ដែល​កំពុង​កើត​មាន​ជាក់​ស្ដែង​នៅ​ក្នុង​សម័យ​ប្រឡង ហើយ​វា​កើត​មាន​ជា​ប្រចាំ។ មូលហេតុ​ទាំង​នេះ​ហើយ​ដែល​ធ្វើ​សិស្ស​សាលា​ភាគ​ច្រើន​មិន​សូវ​នាំ​គ្នា​ ប្រឹង​ប្រែង​រៀន​សូត្រ​នោះ​ទេ ដោយសារ​ពួកគេ​អាង​ឲ្យ​លុយ​ទៅ​គ្រូ​ភ្លាមៗ គាត់​អាច​បើក​មើល​ អាច​ទិញ​កំណែ។ ចំណែក​គ្រូ​ខ្លះ​ទៀត យក​កំណែ​ពី​ខាង​ក្រៅ​លក់​ឲ្យ​សិស្ស​ជា​សាធារណៈ។ កត្តា​ទាំង​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​គុណភាព​អប់រំ​ ស្រុត​ចុះ ហើយ​ទាមទារ​ឲ្យ​មាន​ការ​ពិនិត្យ​មើល​ចំណុច​អវិជ្ជមាន​ទាំង​អស់​នេះ​ឡើង​វិញ។

អតីត​គ្រូ​បង្រៀន​មិន​បញ្ចេញ​ឈ្មោះ៖ «ជាក់​ស្តែង​ខ្ញុំ​ធ្លាប់​ចូល​ រួម​ធ្វើ​មេប្រយោគ​ដែរ​ អ៊ីចឹង​នៅ​ពេល​ដែល​ធ្វើ​មេ​ប្រយោគ​ហ្នឹង សិស្ស​វា​អត់​មាន​ចេះ​អី​ទេ ​គឺ​ភាគ​ច្រើន​ក្នុង​ថ្នាក់​អ្នក​ចេះ​ពិតប្រាកដ​ហ្នឹង​ប្រហែល​ជា​មួយ​នាក់ ឬ​ពីរ​នាក់​ទេ​ ដែល​ចេះ​ពិត​ប្រាកដ ក្រៅ​ពី​ហ្នឹង​គឺ​អត់​ចេះ​អី​ទេ ពឹង​ទៅ​លើ​ប្រ៊ុយយ៉ុង ពឹង​ទៅ​លើ​ការ​ចម្លង​គ្នា ការ​ទិញ​វិញ្ញាសា​ពី​គ្រូ​ពី​អី​តែ​ប៉ុណ្ណឹង​ឯង ហើយ​ពី​មួយ​ឆ្នាំ​ទៅ​មួយ​ឆ្នាំ ខ្ញុំ​សង្កេត​ឃើញ​ថា​ សិស្ស​កាន់​តែ​យ៉ាប់​ទៅៗ គឺ​គាត់​អត់​ប្រឹង​រៀន​ទេ...»

ពោល​គឺ​ពួកគាត់​ចាំ​ដល់​ពេល​ទិញ​ប្រ៊ុយយ៉ុង។ ជាក់​ស្ដែង​នៅ​ក្នុង​សាលារៀន​ដែល​ពួក​គាត់​រៀន​នោះ​ក៏​ដូច​គ្នា​ដែរ។ គ្រូ​នៅ​តាម​វិទ្យាល័យ ​អនុវិទ្យាល័យ​ ពេល​ប្រឡង​ប្រចាំ​ខែ​ម្ដងៗ​ គាត់​មិន​ចាំបាច់​ឲ្យ​សិស្ស​ប្រឹង​ប្រែង​ឆែក​មើល​មេរៀន​ទេ គឺ​គ្រូ​លក់​ទាំង​សំណួរ និង​ចម្លើយ​ក្នុង​ហ្នឹង​ជា​ស្រេច។ ប្រការ​ទាំង​នេះ ​ធ្វើ​ឲ្យ​សិស្ស​មិន​ខំ​ប្រឹង​សិក្សា​រៀន​សូត្រ ហើយ​រង់ចាំ​ដល់​ថ្ងៃ​ប្រឡង​ឲ្យ​លុយ​គ្រូ​ទៅ​បាន​ប្រឡង​ជាប់។ សិស្ស​ខ្លះ​ទៀត​មិន​សូវ​បាន​ចូល​សាលា​រៀន​នោះ ពួកគាត់​ក៏​មិន​សូវ​មាន​ការ​ភ័យ​បារម្ភ​ដែរ អោយ​តែ​មាន​លុយ​យក​ទៅ​ឲ្យ​នាយក​សាលា នាយក​សាលា​នឹង​ឲ្យ​គាត់​ឡើង​ថ្នាក់​ដោយ​ពុំបាន​គិត​ខ្វល់​ខ្វាយ​ពី​រឿង​ឲ្យ​ ពិន្ទុ​តាម​ការ​ខំ​ប្រឹង​រៀន និង​ការ​ចូល​រៀន​ទៀង​ទាត់​នោះ​ទេ។

អតីត​គ្រូ​បង្រៀន​មិន​បញ្ចេញ​ឈ្មោះ៖ «ចំពោះ​ខ្ញុំ​ធ្លាប់​ធ្វើ​អនុរក្ស​កន្លង​មក គឺ​អ៊ីចឹង។ ពេល​ខ្លះ​អ្នក​ត្រួត​ពិនិត្យ​អគារ​គាត់​ត្រូវ​គ្នា​ជាមួយ​នឹង អប្បមាទ​ខាង​ក្រៅ (អ្នក​ត្រួត​នៅ​ពី​លើ)។ គ្រូ​អនុរក្ស​ភាគ​ច្រើន​គាត់​អត់​ហាន ព្រោះ​គេ​មាន​ការ​វាយ​តម្លៃ​ពិន្ទុ អ៊ីចឹង​អ្នក​ត្រួត​អគារ​គេ​មើល​ពីរ​ទៅ​បី​បន្ទប់ អ៊ីចឹង​គេ​មើល​ទៅ​បើ​ថា គ្រូ​ហ្នឹង​យ៉ាង​ម៉េច គេ​ដាក់​ អេ ប៊ី តាម​កម្រិត​ហ្នឹង ហើយ​បើ​សិន​ដល់​កម្រិត​ដែល​យើង​មិន​ពេញ​ចិត្ត​គេ​ដាក់​យើង ដេរ អី​អ៊ីចឹង​ទៅ ឆ្នាំ​ក្រោយ​គេ​ព្យួរ​ជើង​យើង​ចោល អ៊ីចឹង​ហើយ​បាន​មេប្រយោគ​ខ្លះ​ ចង់ ឬ​មិន​ចង់​ គាត់​ត្រូវ​បង្ខំ​ចិត្ត​ប្រមូល​លុយ​សិស្ស​ដែរ»

ទាំង​នេះ​ជា​រូបភាព​នៃ​ការ​គាប​សង្កត់​ត​គ្នា​ គ្រូ​នៅ​ក្នុង​សាលា​បើក​ដៃ​ រួម​ទាំង​កម្លាំង​សមត្ថកិច្ច​មួយ​ ចំនួន​ជា​អ្នក​ការពារ​នៅ​ក្នុង​បរិវេណ​ប្រឡង​នោះ ​ក៏​បាន​ចូលរួម​ចំណែក​ក្នុង​ការ​ដឹក​ជញ្ជូន​វិញ្ញាសា​ពី​ខាង​ក្រៅ​ចូល​ទៅ​ ខាង​ក្នុង​ដែរ។ កង​កម្លាំង​មាន​សមត្ថកិច្ច​ទាំង​នោះ ​មាន​តួនាទី​យាម​នៅ​ខាង​ក្រៅ​ក៏​ពិត​មែន ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​ពួកគាត់​ប៉ះ​ចំ​ជាមួយ​កូន​អស់​លោក​ធំៗ បន្ទប់​ណា សាលា​ណា​ដែល​ប៉ះ​ជាមួយ​នឹង​កូន​គ្រូ កូន​ប្រធាន​មណ្ឌល​ប្រឡង​ គឺ​គេ​អាច​ទាក់ទង​គ្នា​ដើម្បី​ជួយ​គ្នា​យក​វិញ្ញាសា​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ថ្នាក់​ ប្រឡង។ ករណី​នេះ គ្រូ​មិន​ហាន​តវ៉ា​ទេ ព្រោះ​បញ្ហា​កើត​មាន​ក្នុង​សង្គម​ទូទៅ​ហើយ។
នៅ​ក្នុង​សម័យ​ប្រឡង​ ក្រសួង​អប់រំ​បាន​ហាមឃាត់​មិន​ឲ្យ​គ្រូ និង​សិស្ស​យក​ទូរស័ព្ទ និង​ម៉ាស៊ីនថត ចូល​ក្នុង​ថ្នាក់​ប្រឡង​ទេ​ ដើម្បី​ទប់​ស្កាត់​កុំ​មាន​ការ​ទាក់​ទង ឬ​ថតចម្លង​មេរៀន វិញ្ញាសា​ផ្សេងៗ​ ប៉ុន្តែ​ជាក់​ស្ដែង​ ករណី​នេះ​កំពុង​កើត​មាន​ជា​ហូរហែ​នៅ​ក្នុង​សម័យ​ប្រឡង។

អតីត​គ្រូ​បង្រៀន​ដដែល​បាន​ថ្លែង​ថា ចំណុច​អវិជ្ជមាន​ទាំង​នេះ​ ត្រូវ​បាន​គេ​ដឹង​ឮ មើល​ឃើញ​គ្រប់​គ្នា​ ដែល​មិន​អាច​ប្រកែក​បាន​ ប៉ុន្តែ​ពុំ​មាន​អ្នកណា​ហាន​ចាប់​ឃាត់​ទេ ព្រោះ​ពួក​គេ​យល់​ថា ក្នុង​សង្គម​កើត​បញ្ហា​នេះ​ជា​ទូទៅ​អ៊ីចឹង​ទៅ​ហើយ មិន​ចាំបាច់​ខ្លួន​ម្នាក់​ឯង​ខំប្រឹង​តវ៉ា​បាន​ប្រយោជន៍​អី។ ម្យ៉ាង​វិញ​ទៀត​ អ្នក​ត្រួត​ពិនិត្យ​អគារ សន្តិ​សុខ​ ប្រធាន​មណ្ឌល​ប្រឡង​ពួក​គេ​បាន​សហការ​គ្នា​បាន​ល្អ​ថែម​ទៀត។

ការ​ទិញ​វិញ្ញាសា​គឺ​នៅ​តែ​កើត​មាន​ឡើង។ ពួកគេ​ទិញ​ពី​គ្រូ​ទិញ​ពី​អ្នក​ដែល​ថត​ចម្លង។ ការ​ផ្ដល់​​ប្រ៊ុយយ៉ុង តាម​ហ្វេសប៊ុក តាម​ទូរស័ព្ទ គឺ​គេ​អាច​ឆែក​មើល​បាន។ ជាក់​ស្ដែង​នៅ​​មុន​ពេល​ប្រឡង​ គឺ​នៅ​យប់​នោះ​ គេ​អាច​មើល​ឃើញ​ទី​កន្លែង​ថត​ចម្លង​ឯកសារ​មួយ​ចំនួន នៅ​ក្នុង​ក្រុង​បាត់ដំបង មាន​​សិស្ស​សាលា​បាន​ទៅ​តម្រៀប​ជួរ​គ្នា​ណែន​ណាន់ ដើម្បី​រង់ចាំ​ទិញ​វិញ្ញាសា​ដែល​បែក​ធ្លាយ​ចេញ​មក​កូន​សិស្ស។ សិស្ស​ខ្លះ​បាន​ងើប​ទៅ​តាំង​ពី​ម៉ោង ៣ ម៉ោង ៤ និង​ម៉ោង ៥ ទៅ​អង្គុយ​ចាំ​វិញ្ញាសា​ដែល​គេ​ផ្ញើ​ចេញ​មក​ពី​ភ្នំពេញ។ នេះ​ជា​ទម្លាប់​ទៅ​ហើយ នៅ​ពេល​សម័យ​ប្រឡង​លើក​ណា​ក៏​ដូច​គ្នា​ដែរ។
សូម​ស្ដាប់​សេចក្ដី​រាយការណ៍​បន្ថែម​អំពី​ទិដ្ឋភាព និង​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​នានា​នៅ​ក្នុង​មណ្ឌល​ប្រឡង​មួយ​ចំនួន​នៅ​រាជធានី​ ភ្នំពេញ និង​នៅ​ខេត្ត​ពោធិ៍សាត់ តាម​រយៈ​ការ​សាកសួរ​រវាង​លោក សេក បណ្ឌិត ជាមួយ​លោក ដែន អយុធ្យា និង​លោក មណ្ឌលកែវ៖


កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

Monday 6 August 2012

អប់រំគួរតែក្លាយជាវិស័យគំរូ!

ដោយ គី សុខលីម
នៅ​ពេល​ដែល​ការ​ប្រឡង​បាក់​ឌុប​ចូល​មក​ដល់​ម្តង​ៗ ក្រុម​អ្នក​រិះគន់​និង​មន្រ្តី​​រដ្ឋាភិបាល​តែងតែ​ខ្វែងគំនិតគ្នា​អំពី​​ អំពើ​​ពុករលួយ​ដែល​អាច​កើត​មាន​ឡើងនៅ​ក្នុង​ពេល​ប្រឡង។ ប៉ុន្តែ​ទោះបី​ជា​ការពិត​យ៉ាងណា​នោះ​វិស័យ​អប់រំ​គួរ​តែ​ក្លាយ​ជា​វិស័យ​ គំរូ​មួយ​សម្រាប់​សង្គម​ខ្មែរ។​គំរូ​​ទាំង​សកម្មភាព​គំរូ​ទាំង​ សតិសម្បជញ្ជៈ។

 អស់រយៈ​ពេល​ជា​ច្រើន​ឆ្នាំ​មក​ហើយ​ដែល​មតិសាធារណៈ​ទូទៅ​ ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល អ្នក​នយោបាយ​បាន​ជជែក​គ្នា​ជុំវិញ​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ដែល​អាច​កើត​មាន​ឡើង​នៅ ​ពេល​ប្រឡង​ម្តងៗ​ជា​ពិសេស​នៅ​ពេល​ប្រឡង​បាក់​ឌុប។

មតិសាធារណ​ជន​និង​ក្រុម​អ្នក​រិះគន់​បាន​ចោទ​ប្រកាន់​ជា​រៀងរាល់​ឆ្នាំ​ថា អាច​មាន​អំពើ​ពុករលួយ​កើត​ឡើង​នៅ​រាល់​ការ​ប្រឡង​ម្តង​ៗ។ អំពើ​ពុក​រលួយ​ដែល​អ្នករិះគន់​បរិហារ​នោះ​មាន​ចាប់​តាំង​ពី​ការ​បែង​ចែក​ បុស្តិ៍​អោយ​គ្រូ​មេ​ប្រយោគ​ជាដើម។ មេ​ប្រយោគ​ដែល​ចង់​កាន់​សាលា​នៅ​ក្បែរ​ទី​ប្រជុំ​ជន​ត្រូវ​បង់​ថវិកា​ខ្លះ។ សូម​បញ្ជាក់​ថា មូលហេតុ​ដែល​មេប្រយោគ​ដណ្តើម​គ្នា​ចង់​កាន់​សាលា​ដែល​មាន​ទីតាំង​នៅ​ក្បែរ​ ទី​ប្រជុំ​ជន​ពីព្រោះ​ពួកគេ​រំពឹង​ថា អាច​រក​ប្រាក់​ចំណូល​បាន​មក​វិញ​ខ្លះ​នៅពេល​ប្រឡង។

ក្រៅពី​​​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ទាក់ទង​ទៅនឹង​ការ​បែងចែក​សាលា សម័យ​ប្រឡង​បាក់​ឌុប​ម្តង​ៗ​ត្រូវ​បាន​គេ​រិះគន់​ថា​ អាច​មាន​​ការ​សូក​ប៉ាន់​នៅ​ក្នុង​ពេល​ប្រឡង​ជាដើម។ ពេលខ្លះ សិស្ស​អាច​នាំគ្នា​ប្រមូល​លុយ​​អោយ​គ្រូ​ដើម្បី​អាច​ចម្លង​គ្នា​ទៅវិញ​ទៅ​មក ​បាន​ឬ​លួច​មើល​វិញ្ញាសារ​ព្រាង​បាន។ នៅ​ថ្ងៃ​ចន្ទ​នេះ លោក រ៉ុង ឈុន ប្រធាន​សមាគម​គ្រូបង្រៀន​កម្ពុជា​ឯករាជ្យ​នៅតែ​អះអាង​ថា មាន​ភាព​មិន​ប្រក្រីតី​កើត​ឡើង​ដដែល។

ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​រាល់​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ខាង​លើ​នេះ មន្រ្តី​ក្រសួង​អប់រំ​តែងតែ​បដិសេធ​ដាច់​អហង្ការ​ដោយ​ការពារ​ថា គ្មាន​ឡើយ​ការ​សូកប៉ាន់​នៅ​ពេល​ប្រឡង។ ការ​រៀបចំ​ការ​ប្រឡង​ពី​មួយ​ឆ្នាំ​ទៅ​មួយ​ឆ្នាំ​រឹតតែ​ប្រសើ​ជាង​មុន ​ពោល​គឺ​ភាព​រញ៉េរ​ញ៉ៃ ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ទាំងឡាយ​ដែល​ធ្លាប់​មាន​នាពេល​កន្លងមក​ត្រូវ​បាន​កាត់​ បន្ថយ​ជា​បណ្តើរ​ៗ​។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ដើម្បី​បំបាត់​នូវ​រាល់​ការ​ជះ​ទឹក​ដាក់​គ្នា​ជុំវិញ​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​នៅ​ ពេល​ប្រឡង​នោះ ក្រុម​យុវជន​ស្រាវជ្រាវ​មួយ​ក្រុម​គ្រោង​នឹង​សម្ភាសន៍​ជា​មួយ​សិស្ស​៤០០​ នាក់​ក្រោយ​ពេល​ប្រឡង​ចប់​ដើម្បី​ចង់​ដឹង​ថា សម័យ​ប្រឡង​ឆ្នាំ​២០១២​នេះ​មាន​អំពើ​ពុក​រលួយ​ដូច​អ្វី​ដែល​ធ្លាប់​បាន​ចោទ​ ប្រកាន់​ដែរ​ឬ​ទេ? និយាយ​បែប​ផ្សេង​មាន​ន័យ​ថា ការ​ស្ទង់​មតិ​ខាង​លើ​នេះ​អាច​ជាមធ្យោបាយ​មួយ​ក្នុង​ការ​បញ្ចប់​នូវ​មន្ទិល​ សង្ស័យ​នៅ​ក្នុង​សម័យ​ប្រឡង។

ប្រសិន​បើ​គ្មាន​ការ​អង្កេត​ឬ​ការ​ស្ទង់មតិ​អោយ​បាន​ច្បាស់​លាស់​ទេ​នោះ តម្លាភាព​ក្នុង​សម័យ​ប្រឡង​វា​នៅ​តែ​ជា​តម្លាភាព​នៅ​ក្នុង​ភាព​ងងឹត។ ហើយ​សូម​កុំ​ភ្លេច​ថា តម្លាភាព​នៅ​ក្នុង​ភាព​ងងឹត​គឺ​ជា​តម្លាភាព​ដែល​នៅ​តែ​ដិតដាន​ដោយ​ក្តី​ មន្ទិល​សង្ស័យ។ ដូច្នេះ មាន​តែ​ការ​ស្ទង់​មតិ​ឯករាជ្យ​ទេ​ដែល​អាច​បញ្ចប់​ភាព​ចម្រូង​ចម្រាស់​ក្នុង​ វិស័យ​អប់រំ​បាន។

អ្នកវិភាគ​សង្គម​សេដ្ឋកិច្ច​ខ្លះ​ដែល​បាន​តាម​ដាន​សម័យ​ប្រឡង​បាក់ឌុប​អស់​ រយៈពេល​ជា​ច្រើន​ឆ្នាំ​មក​ហើយ​នោះ បាន​អត្ថាធិប្បាយ​ថា នេះ​គឺ​ជា​ពេល​វេលា​ដែល​ក្រសួង​អប់រំ​ត្រូវ​បញ្ចប់​នូវ​ភាព​ចម្រូង​ចម្រាស់​ ក្នុង​សម័យ​ប្រឡង​បាក់​ឌុប​នេះ​ហើយ។ ​បើមិន​ដូច្នេះ​ទេ រូបភាព​នៃ​វិស័យ​អប់រំ​ខ្មែរ​នៅ​តែ​ប្រឡាក់​ដិតដាម​ស្នាម​ខ្មៅ​ដដែល។ ហើយ​នេះ​ ពេល​ខ្លះ ​វា​ខុស​ពីការ​ពិត​ដែល​បាន​និង​កំពុង​កើត​មាន​ឡើង​នៅក្នុង​វិស័យ​អប់រំ។ ការពិត​អាច​ថា គ្មាន​ទាល់​តែ​សោះ​អំពើ​ផ្តេសផ្តាស​នៅក្នុង​វិស័យ​អប់រំ​និយាយ​ជារួម​និង​ និយាយ​ដោយ​ឡែក​ នៅពេល​ប្រឡង​បាក់ឌុប​នេះ​តែ​ម្តង។

ប៉ុន្តែ​ដើម្បី​អាច​ធ្វើ​អោយ​គេ​ជឿជាក់​ថា សម័យ​ប្រឡង​នេះ​ឬ​សម័យ​ប្រឡង​នោះ​មាន​សុក្រិត្យភាព​១០០​%​ អ្នក​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងឡាយ​គួរ​បង្ហាញ​អ្វី​ដែល​ជា​មន្ទិល​សង្ស័យ​ទៅកាន់​ សាធារណជន អាច​តាម​រយៈ ការ​ស្ទង់​មតិ​ក្តី ឬ​តាម​រយៈការ​ផ្តល់​ព័ត៌មាន​ដល់​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ក្តី។ ប្រសិន​បើ​អ្នក​ពាក់ព័ន្ធ ហ៊ាន​បង្ហាញ​តម្លាភាព​យ៉ាង​ដូច្នេះ ពេលនោះ ក្រុម​អ្នក​រិះគន់​ដែល​ធ្លាប់​តែ​ទាញ​ប្រយោជន៍​នយោបាយ​ពី​សម័យ​ប្រឡង​នោះ​ នឹង​លែង​មាន​ប្រសិទ្ធិភាព​តទៅ​ទៀត។

អ្នក​តាមដាន​សភាពការណ៍​សង្គម​សេដ្ឋកិច្ច​ដដែល​បាន​អត្ថាធិប្បាយ​បន្ត​ទៀត​ថា វិស័យ​អប់រំ ទោះ​បីថា​ល្អ​ឥតខ្ចោះ​ហើយ​ក្តី​ឬ​ក៏​ធ្លាប់​មាន​បញ្ហា​ខ្លះ​ក៏​ដោយ​ក្តី វា​គួរ​តែ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​វិស័យគំរូ​មួយ​ចាប់​ពី​ពេល​នេះ​ត​ទៅ គំរូ​ទាំង​សកម្មភាព​ គំរូ​ទាំង​សតិ​សម្បជញ្ជៈ​សម្រាប់​សង្គម​ជាតិ​ទាំង​មូល៕

និស្សិត​ខ្មែរ​និយាយ​ពី​ការ​ដោះស្រាយ​ជម្លោះ​ដី​នៅ​អាល្លឺម៉ង់

2012-08-06
និស្សិត​ខ្មែរ​ម្នាក់​សិក្សា​មុខ​វិជ្ជា​ចាត់ចែង និង​សិទ្ធិ​កាន់កាប់​ដីធ្លី​នៅ​ប្រទេស​អាល្លឺម៉ង់ បាន​ពន្យល់​បង្ហាញ​ពី​យន្តការ​ដោះស្រាយ​វិវាទ​ដីធ្លី​នៅ​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍ ដូចជា​នៅ​អាល្លឺម៉ង់ ដោយ​ប្រៀបធៀប​របៀប​ដោះស្រាយ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា ក្រោយ​ពេល​សង្គ្រាម​ដូច​គ្នា។

និស្សិត វុធ សូវៀត កំពុង​សិក្សា​មុខវិជ្ជា​នៃ​ការ​ចាត់ចែង​ដីធ្លី និង​សិទ្ធិ​កាន់កាប់​ដីធ្លី​នៅ​ឯ​សកលវិទ្យាល័យ ម៉ូនីក (Munich) នៃ​ប្រទេស​អាល្លឺម៉ង់ បាន​រៀបរាប់​ថា ប្រទេស​ដែល​មាន​ការ​អភិវឌ្ឍ​ផ្ដោត​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​លើ​ពលរដ្ឋ​ដែល​រស់ ​នៅ​ក្នុង​បន្ទាត់​ក្រីក្រ​ជាង​គេ គឺ​មាន​ន័យ​ថា ចាប់​ផ្ដើម​ពី​ថ្នាក់​ក្រោម​ឡើង​ទៅ​លើ។

លោក​បញ្ជាក់​ថា ការ​ចូល​រួម​មតិ​ពី​ពលរដ្ឋ​ក្រីក្រ​ជា​កត្តា​នាំ​ឲ្យ​ប្រទេស​រីក​ចំរើន៖ «ការ ​ចូល​រួម​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​សំខាន់​ណាស់។ ទោះ​បី​ជា​យើង​គិត​ថា គាត់​អត់​បាន​រៀន​សូត្រ​ខ្ពង់ខ្ពស់ ប៉ុន្តែ​បើ​និយាយ​ពី​ស្ថានភាព​នៅ​ក្នុង​ភូមិ​គាត់ បាន​ន័យ​ថា គាត់​ជា​បណ្ឌិត​នៅ​ក្នុង​ភូមិ​ឃុំ​ហ្នឹង។ នៅ​បណ្ដា​ប្រទេស​ជឿន​លឿន​ដូច​ប្រទេស​អាល្លឺម៉ង់ ប្រជាពលរដ្ឋ​គេ​រួម​គ្នា​ណាស់»

លោក​ថា នៅ​ពេល​មាន​ទំនាស់​ដីធ្លី​កើត​ឡើង ប្រទេស​អាល្លឺម៉ង់ គេ​ផ្ដោត​យក​ដំណោះស្រាយ​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់​មក​អនុវត្ត។ នេះ​ជា​កត្តា​ដែល​នាំ​ឲ្យ​ប្រទេស​នេះ​ជឿនលឿន​ទៅ​បាន​ក្រោយ​ពេល​សង្គ្រាម។ លោក​បញ្ជាក់​ថា អាល្លឺម៉ង់​ក្រោយ​ពី​បញ្ចប់​សង្គ្រាម​លោក​លើក​ទី​២ មាន​ការ​ជួប​ប្រទះ​បញ្ហា​ជម្លោះ​ដីធ្លី​ជា​ច្រើន​ណាស់។

ការ​កសាង​ប្រទេស​ឡើង​វិញ ក្រោយ​ការ​ខ្ទេចខ្ទាំ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដោយសារ​សង្គ្រាម អាល្លឺម៉ង់​បាន​អភិវឌ្ឍ​ផ្លូវ​ថ្នល់ និង​សំណង់​អគារ​ផ្សេងៗ​ក្នុង​ប្រទេស​របស់​ខ្លួន​យ៉ាង​សកម្ម។ ការ​កសាង​ឡើង​វិញ​ទាំង​នោះ បាន​ប៉ះពាល់​ដល់​ដី​លំនៅឋាន​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ។ ប៉ុន្តែ​គេ​ប្រើ​ដំណោះស្រាយ​មាន​តម្លាភាព ដោយ​ឲ្យ​ភាគី​ទាំង​ពីរ​ទទួល​បាន​សិទ្ធិ និង​ផល​ប្រយោជន៍​ស្មើ​គ្នា​ពី​ការ​ស្ថាបនា​នោះ។

លោក​មាន​ប្រសាសន៍​ថា សេចក្ដី​សម្រេច​ទាំង​ឡាយ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​អាល្លឺម៉ង់ គឺ​តែង​មាន​ការ​ចូល​រួម​មតិ​ពី​មហាជន។ វិធីសាស្ត្រ​ក្នុង​សេចក្ដី​សម្រេច​នោះ គឺ​ផ្ដើម​ចេញ​ពី​ថ្នាក់​ក្រោម​ឡើង​ទៅ​ថ្នាក់​លើ​វិញ៖ «គេ​ចង់​ធ្វើ​ផ្លូវ​មួយ​ខ្សែ​ឆ្លង​កាត់​នៅ​ភូមិ​ហ្នឹង អ៊ីចឹង​មេ​ភូមិ​របស់​គេ គេ​ចាប់​ផ្ដើម​ប្រជុំ​ជាមួយ​មេ​ភូមិ​ថា ខាង​លើ​មាន​គំរោង​នឹង​សាងសង់​ដី​មួយ​ខ្សែ ដូច​ថា ឆ្លង​កាត់​ភូមិ​យើង​អ៊ីចឹង អ៊ីចឹង​គេ​ឲ្យ​ប្រជាជន​ចូល​រួម​ហ្នឹង​ថា តើ​ចង់​បាន​ផ្លូវ​ហ្នឹង​កាត់​ភូមិ​របស់​គេ​មែន ឬ​ក៏​ចង់​ទុក​ជា​របៀប​ធម្មជាតិ​ហ្នឹង​ពី​ដើម?ដូច​នេះ​គេ​ពិភាក្សា​គ្នា បើ​គេ​អត់​ចង់​បាន​ផ្លូវ​ហ្នឹង​ទេ អ៊ីចឹង​គេ​ពន្យារ​រហូត​អត់​អាច​ទៅ​មុខ​បាន​ទេ លុះ​ត្រា​តែ​មាន​ការ​ព្រមព្រៀង​ពី​ថ្នាក់​ក្រោម​កាត់​កន្លែង​ណា​ធ្វើ​ទៅ​ឲ្យ ​មាន​ការ​ព្រមព្រៀង​រហូត»

លោក​បន្ត​ថា ប្រទេស​អាល្លឺម៉ង់ ពេល​នោះ គេ​មាន​ច្បាប់​អស្សាមិក​ដូច​ប្រទេស​កម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន​ដែរ។ ច្បាប់​អស្សាមិក​មាន​ន័យ​ថា រដ្ឋ​មាន​សិទ្ធិ​ទិញ​អ្វី​មួយ​មុន​អ្នក​ដទៃ​សម្រាប់​អភិវឌ្ឍន៍ ប្រសិន​បើ​ការ​អភិវឌ្ឍ​នោះ​ផ្ដល់​ប្រយោជន៍​ជា​សាធារណៈ ហើយ​សំណង​នឹង​ទូទាត់​តាម​តម្លៃ​ទីផ្សារ​ដែល​ភាគី​ម្ខាង​ទៀត​ខាត​បង់។

លោក​បន្ត​ថា ទោះ​បី​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ ការ​ផ្ដល់​សំណង​ទូទាត់​គឺ​ជា​ចំណែក​មួយ​របស់​ក្រុមហ៊ុន រួម​ជាមួយ​នឹង​រដ្ឋាភិបាល៖ «បើ​សិន​ជា​គេ​ធ្វើ​ទៅ​ប៉ះពាល់​ដី​ហ្នឹង បាន​ន័យ​ថា​ដី​ហ្នឹង​គេ​ផ្ដល់​សំណង​ជា​ពីរ ប៉ុន្តែ​គេ​ចង់​បាន​ថវិកា​ជំនួស​ដី ឬ​ក៏​គាត់​ចង់​បាន​ដី​កន្លែង​ថ្មី​ជំនួស​ដី​ចាស់​ហ្នឹង? បើ​គាត់​ចង់​បាន​លុយ​ជំនួស​ដី​ហ្នឹង គេ​សុខ​ចិត្ត​ឲ្យ​ដី​ហ្នឹង​ក្នុង​តម្លៃ​ទីផ្សារ។ ...​គេ​បំពេញ​ឲ្យ​យើង​មិន​ឲ្យ​ខក​ចិត្ត​ទេ អា​ហ្នឹង​ច្បាប់​គេ​ហ្នឹង។ ឧទាហរណ៍​នៅ​ប្រទេស​ខ្មែរ យើង​ចង់​សង់​ថ្នល់​មួយ បើ​ទោះ​បី​ជំនួយ​ពី​បរទេស​មែន ប៉ុន្តែ​រដ្ឋាភិបាល​ហ្នឹង​គាត់​បាន​ចូល​រួម​ធ្វើ​បដិភាគ​ក្នុង​ថវិកា​សរុប​ នៃ​ការ​កសាង​ផ្លូវ​ហ្នឹង ភាគ​ច្រើន​ថវិកា​របស់​រដ្ឋ​ហ្នឹង គឺ​យើង​យក​មក​ដោះស្រាយ​ផល​ប៉ះពាល់»

និស្សិត វុធ សូវៀត បញ្ជាក់​បន្ថែម​ថា លោក​ក៏​បាន​នាំ​យក​ឧទាហរណ៍​ទាក់ទង​នឹង​វិវាទ​ដីធ្លី​នៅ​កម្ពុជា មក​ពិភាក្សា​ជាមួយ​គ្រូ និង​ក្រុម​និស្សិត​ពី​ប្រទេស​ជា​ច្រើន​ដែរ។ លោក​ថា ភាព​ជោគជ័យ ឬ​បរាជ័យ​វា​អាស្រ័យ​លើ​ឆន្ទៈ​របស់​រដ្ឋាភិបាល៖ «អ្វី​ដែល​សំខាន់ គឺ​ការ​តាំង​ចិត្ត​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​ជម្លោះ។ សំខាន់​ណាស់ ប្រសិន​បើ​ជម្លោះ​មួយ​រដ្ឋាភិបាល​អត់​ឆន្ទៈ​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ មិន​អាច​ទៅ​មុខ​បាន​ទេ។ មួយ​ទៀត អភិបាលកិច្ច​ដែល​ជា​គោលការណ៍ គេ​ឲ្យ​ឱសានវាទ​ហ្នឹង។ រដ្ឋ​គេ គេ​មាន​ការ​ដោះស្រាយ មាន​ការ​ចូល​រួម​ពី​ភាគី​ទាំង​អស់»

បញ្ហា​វិវាទ​ដីធ្លី​ជា​បញ្ហា​ចម្រូងចម្រាស​មួយ​កើត​មាន​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ នៅ​ក្នុង​សង្គម​កម្ពុជា​បច្ចុប្បន្ន។ បញ្ហា​នេះ​នាំ​ដល់​ការ​បណ្ដេញ​ពី​ពលរដ្ឋ​ចេញ​ពី​លំនៅឋាន ការ​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា​ដល់​អ្នក​ស្រុក​ស្លូតត្រង់ ចាប់​ពលរដ្ឋ​ដាក់​ពន្ធនាគារ​ជា​ដើម ហើយ​មន្ត្រី​សិទ្ធិ​មនុស្ស បាន​បញ្ជាក់​ថា ជម្លោះ​ដីធ្លី​នេះ​មក​ពី​ការ​ធ្វេសប្រហែស​របស់​រដ្ឋាភិបាល ក្នុង​ការ​ធ្វើ​សម្បទាន​ដី​សេដ្ឋកិចុ្ច ឬ​វិនិយោគ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ដែល​មិន​បាន​សិក្សា​អំពី​ផល​ប៉ះពាល់​ឲ្យ​បាន​ ច្បាស់​លាស់​ និង​គ្មាន​ការ​ផ្ដល់​សំណង​ត្រឹមត្រូវ។
ទោះ​បី​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ នៅ​ក្នុង​របាយការណ៍​របស់​តំណាង​ពិសេស​នៃ​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​ ផ្នែក​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី (Surya Subedi) ក៏​បាន​បង្ហាញ​ថា ជម្លោះ​ដីធ្លី និង​ការ​បណ្ដេញ​អ្នក​ភូមិ​ដោយ​សារ​តែ​វិវាទ​ដីធ្លី​នៅ​កម្ពុជា ជា​បញ្ហា​នាំ​មុខ​គេ។ លោក​អំពាវនាវ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​បង្កើន​ការ​ដោះ​ស្រាយ​ដោយ​ចំហ និង​ស្មើ​ភាព​គ្នា ដើម្បី​ឲ្យ​មាន​ភាព​យុត្តិធម៌​ដល់​ម្ចាស់​ដី​ និង​បាន​ទទូច​ឲ្យ​មាន​ការ​ពង្រឹង​នូវ​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ភូមិបាល​កម្ពុជា​ ឆ្នាំ​២០០១។
ចំណែក​និស្សិត វុធ សូវៀត ដែល​កំពុង​សិក្សា​មុខ​វិជ្ជា​នៃ​ការ​ចាត់ចែង​ដីធ្លី និង​សិទ្ធិ​កាន់កាប់​ដីធ្លី​នៅ​ឯ​សកលវិទ្យាល័យ ម៉ូនីក នៃ​ប្រទេស​អាល្លឺម៉ង់ បាន​តាំង​ចិត្ត​ថា ទៅ​អនាគត​លោក​នឹង​យក​ចំណេះ​ពី​ការ​សិក្សា​នេះ​ទៅ​ជួយ​ដល់​ប្រទេស​កម្ពុជា។ លោក​ចង់​ធ្វើ​ជា​គ្រូ​បង្រៀន​មហាវិទ្យាល័យ​មួយ និង​បំរើ​ការ​ជា​មន្ត្រី​ក្នុង​រដ្ឋាភិបាល​ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​ដីធ្លី៕

California to launch college for ‘illegal’ immigrants

New Columbia institute to advance NYC tech industry

The 2024 Workshops for Foreign Confucius Institute Directors on June 13-21, 2024 at Sichuan Province, China

My sincere thanks and gratitude go to my respectful Rector, H.E. Sok Khorn , and the Chinese Confucius Institute Director, Prof. Yi Yongzhon...