ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផ្ញើលិខិតជូនគណបក្សកុម្មុយនីស្តវៀតណាមបញ្ជាក់ចំណងការទូតគម្រប់៤៥ឆ្នាំ

ប្រមុខការទូតកម្ពុជាផ្ញើលិខិតជូនរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសវៀតណាម

នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា ផ្ញើលិខិតជូន នាយករដ្ឋមន្ត្រី វៀតណាម

http://www.dap-news.com/typography/the-news/44330-2012-06-23-11-34-04.html

សម្តេច ហ៊ុន សែន ៖ ការបោះ បង្គោលព្រំដែន កម្ពុជា-វៀតណាម ឈរលើមូលដ្ឋានច្បាប់

Sunday, 24 June 2012 13:12 ដោយ ៖អេង គឹមជាង-Posted:ID068/DAP News 

កំពត៖ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានថ្លែងថា ការបង្គោលព្រំដែន រវាងប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាម ប្រព្រឹត្តទៅដោយ សំអាងទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀង របស់បារាំង ដែលបានរក្សាទុក តាំងពីសម័យអណានិគម និយបារាំងមកម្ល៉េះ។

សម្តេចអគ្គមមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានប្រសាសន៍បែបនេះ នាឱកាសអញ្ជើញចូលរួម ជាអធិតីភាព ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ នៅក្នុងពិធីសម្ពោធបង្គោលព្រំដែន លើខ្សែបន្ទាត់ ព្រំដែនគោក លេខ៣១៤ ដែលមានទីតាំង ស្ថិតនៅច្រកព្រែកចាក ស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត នៃប្រទេសកម្ពុជា ឈមនឹងខេត្តគៀនយ៉ាង ប្រទេសវៀតណាម នាព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១២។

សម្តេចបន្តថា ការបោះបង្គោលព្រំដែន រវាងប្រទេសទាំងពីរ គឺឈរលើមូលដ្ឋានច្បាប់ និងអន្តរជាតិ ដោយគោរពតាមការ ព្រមព្រៀងរបស់បារាំង ដែលបានរក្សាទុក ហើយការបង្គោលព្រំដែន គោកលេខ ៣១៤នេះ មានសារសំខាន់ណាស់ សម្រាប់តភ្ជាប់ ក្នុងការបោះបង្គោល ព្រំដែនទឹក នៃប្រទេសទាំងពីរ។

សម្តេចបន្តថា ការបោះបង្គោលព្រំដែននេះ មិនត្រឹមតែជាការពុះចែកព្រំសីមា នៃប្រទេសទាំងពីរនោះទេ ប៉ុន្តែវាជាការចង់បាន និងទន្ទឹងរង់ចំារវាងប្រទេសទាំងពីរ។
សម្តេចបានបញ្ជាក់ថា "ការបោះបង្គោលព្រំដែន កម្ពុជា-វៀតណាម លេខ៣១៤នេះ ដើម្បីឲ្យក្លាយទៅជាយន្តការ ប្រគៀកស្មាគ្នា ក្នុងស្មារតីភាតរភាពជាអមតៈ និងការបង្កើត នៃកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍លើគ្រប់វិស័យ នៅតាមបណ្តោយខ្សែបន្ទាត់ នៃប្រទេសទាំងពីរ" ។

នៅក្នុងឱកាសនោះ លោក ង្វៀន តាន់យ៉ុន នាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃប្រទេសវៀតណាម មានប្រសាសន៍ផងដែរថា ការបង្គោលព្រំដែនលេខ ៣១៤ នៅជាប់មាត់សមុទ្រ នៃប្រទេសទាំងពីរ ដែលមានខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធនេះ ដែលអនាគតរំពឹងថា នឹងក្លាយជាតំបន់ទេសចរណ៍ ដ៏សំខាន់របស់ប្រជាជន រវាងប្រទេសទាំងពីរ និងភ្ញៀវទេសចរ អន្តរជាតិ ហើយពេលនោះ នឹងបង្ហាញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ កាន់តែខ្លាំងរបស់ប្រទេសទាំងពីរ បន្ថែមទៀត។
លោក ង្វៀន តាន់យ៉ុង បានកោតសរសើរ ដល់មន្រ្តីគណៈកម្មការព្រំដែន នៃប្រទេសទាំងពីរ ហើយលោកជំរុញឲ្យមន្រ្តី នៃប្រទេសទាំងពីរ បន្តបោះបង្គោលព្រំដែន ដទៃទៀត។

សូមបញ្ជាក់ថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ លោកទេសរដ្ឋមន្រ្តី វ៉ា គឹមហុង ប្រធានគណៈកម្មាធិការ កិច្ចការព្រំដែន របស់កម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា រហូតមកដល់ ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ភាគីទាំងពីរ កម្ពុជា-វៀតណាម បានបោះបង្គោល ព្រំដែនគោក បានចំនួន ២៨៧ បង្គោលរួចហើយ ក្នុងចំណោម បង្គោលព្រំដែនគោក ទាំងអស់ចំនួន៣១៧ បង្គោលព្រំដែន។

បើតាមលោកទេសរដ្ឋមន្រ្តី វ៉ា គឹមហុង ថវិកាជាង១៦ លានដុល្លារ ត្រូវបានចំណាយ សម្រាប់ការបោះបង្គោល ព្រំដែនគោក ទាំង៣១៧ បង្គោលនេះ ដោយមិនទាន់ គិតពីតម្លៃ នៃការដឹកជញ្ជូន ពីកន្លែងធ្វើទៅកាន់ទីតាំង បោះនៅឡើយនោះទេ។ មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រូបនេះ ធ្លាប់បានបញ្ជាក់ថា ភាគីទំាងពីរ បានសន្យាគ្នាថា ការងារបោះបង្គោល ព្រំដែនគោកទំាងអស់ នឹងត្រូវបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំ២០១២ នេះ៕

ប្រសាសន៍សំខាន់ៗ របស់ប្រមុខ រដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា-វៀតណាម ក្នុងពិធីសម្ពោធ បង្គោលព្រំដែនគោក លេខ ៣១៤

Sunday, 24 June 2012 08:19 ដោយ៖ ស៊ន សុភក្រ្ត-Posted: ID-009

ជាកិច្ចចាប់ផ្តើមសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានឡើងថ្លែងសុន្ទរកថា ស្វាគមន៍នាយករដ្ឋមន្រ្តីវៀតណាម និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ទាំងអស់ នៃប្រទេសទាំងពីរ ដែលបានអញ្ជើញចូលរួមសម្ពោធបង្គោលព្រំដែនលេខ ៣១៤ ព្រមទាំងរៀបរាប់ពីកិច្ចទូទៅ នៃដំណើរការបោះបង្គោលព្រំដែននេះ។

- សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា ការបោះបង្គោលព្រំដែន មិនត្រឹមតែជាការបែងចែក ទឹកដី នៃប្រទេសទាំងពីរប៉ុណ្ណោះទេ តែវា ថែមទាំង ជួយជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ការអភិវឌ្ឍសង្គម លើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ នៃប្រទេសទាំងពីរ។

-ជាមួយគ្នានេះ សម្តេចនាយក រដ្ឋមន្រ្តី បានធ្វើការកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ ដល់គណៈកម្មការបោះបង្គោលព្រំដែន នៃប្រទេសទាំងពីរ ដែលបានខិតខំធ្វើការងារនេះ។

- សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ការបោះបង្គោលព្រំដែនគោក ប្រទេសទាំងពីរ នឹងចាប់ផ្តើម បោះបង្គោល ព្រំដែនទឹក ដោយមានភាពពេញលេញ ដោយគ្មានភាពលំអៀងណាមួយ។

-សម្តេចបន្តថា ក្នុងរយៈពេលកន្លងមក ក្រៅពីការខិត ខំប្រឹងប្រែង បោះបង្គោលព្រំដែន ដើម្បី ខណ្ឌចែកសីមា នៃប្រទេសទាំងពីរ រដ្ឋាភិបាល នៃប្រទេសកម្ពុជា បានយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងក្នុងការ អភិវឌ្ឍន៍តំបន់តាមព្រំដែន បង្កើនទីផ្សារ និងផលិតកម្មជាដើមជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។

- សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា ការបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ គឺឈរលើ មូលដ្ឋានច្បាប់ និងអន្តរជាតិ ដោយគោរព តាមការ ព្រមព្រៀងរបស់បារាំង ដែលបានរក្សាទុក ហើយបង្គោលព្រំដែនគោលលេខ ៣១៤នេះ មានសារសំខាន់ណាស់ សម្រាប់តភ្ជាប់ក្នុង ការបោះបង្គោល ព្រំដែនទឹក នៃប្រទេសទាំងពីរ។

-សម្តេចបន្តថា ការបោះបង្គោលព្រំដែននេះ មិនត្រឹមតែជាការពុះចែកព្រំ សីមា នៃប្រទេសទាំងពីរនោះទេ តែវាជាការចង់បាន និងទន្ទឹងរង់ចំា រវាងប្រទេសទាំងពីរ។

- សម្តេចតេជោ បានធ្វើការកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ ចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អភិបាលខេត្តកំពត និងអភិបាលខេត្តគៀនយ៉ាង ប្រទេសវៀតណាម ព្រមទាំងអាជ្ញាធរទាំងអស់ នៃប្រទេសទាំងពីរ ដែលបានខិតខំជួយសម្រេចការងារបោះបង្គោលព្រំដែននេះ។

-ជាមួយគ្នានេះ សម្តេចក៏បានថ្លែងអំណរ គុណដល់ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ដែលបានឧបត្ថម្ភដល់កិច្ចបោះបង្គោលព្រំដែនរបស់ប្រទេសទាំងពីរ ហើយសម្តេចសង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមនឹងបន្តការឧបត្ថម្ភ ដល់កិច្ចការទៀត។

- នាយករដ្ឋមន្រ្តីវៀតណាម បានមានប្រសាសន៍ថា នេះជាលើកទី២ហើយ ដែលបានរួមគ្នាសម្ពោធ បង្គោលព្រំដែន ដែលលើកទី១ បានធ្វើឡើងនៅខេត្តស្វាយរៀងនោះ។

-លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម ង្វៀន តាន់យ៉ុង បានមានប្រសាសន៍បន្តថា ការបោះបង្គោលព្រំដែនលេខ ៣១៤ និងបង្គោលព្រំដែនដទៃទៀត នៃប្រទេសទាំងពីរ មិនមែនបង្ហាញពីសន្តិភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ នៃការការកំណត់ព្រំដែននោះទេ តែវាធ្វើឲ្យមានការជំរុញ សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម ទេសចរណ៍ នៃប្រជាជនតាមបណ្តោយព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរ។

-លោក ង្វៀន តាន់យ៉ុន បន្តថា បង្គោលព្រំដែន ៣១៤ ស្ថិតនៅជាប់មាត់សមុទ្រ នៃប្រទេសទាំងពីរ ដែលមានខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធនេះ ដែលអនាគតរំពឹងថា នឹងក្លាយជាតំបន់ទេសចរណ៍ ដ៏សំខាន់របស់ប្រជាជន នៃប្រទេសទាំងពីរ និងភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ ហើយពេលនោះ នឹងបង្ហាញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកាន់តែខ្លាំងរវាងប្រទេសទាំងពីរ។

-លោក ង្វៀន តាន់យ៉ុង បានកោតសរសើរ ដល់មន្រ្តីគណៈកម្មការព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរ ហើយលោកជំរុញឲ្យមន្រ្តី នៃប្រទេសទាំងពីរបន្តបោះបង្គោល ព្រំដែនដទៃទៀត។ បន្ទាប់ពីថ្លែងសុន្ទរកថា នាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃប្រទេសទាំងពីរ បានឡើង ទៅទាញក្រណាត់គ្រប បង្គោលព្រំដែន សម្ពោធជាផ្លូវការរួមគ្នា។

នៅពេលបញ្ចប់ពិធីសម្ពោធបង្គោលព្រំដែន នាយករដ្ឋមន្រ្តី និងមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល ប្រទេសទាំងពីរ បានធ្វើដំណើររួមគ្នាទៅចូលរួមសន្និសីទពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគលើកទី៣ នៅខេត្តគៀនយ៉ាង៕

Education and its role in Cambodia

Friday, 22 June 2012

Soma Norodom 

 

Education in Cambodia before the Khmer Rouge Regime mirrored the French system. Today, it is six years of primary school (grades 1-6), three years of lower secondary school (grades 7-9), and three years of upper secondary school (grades 10-12), following more of a westernised educational model.

In 1979, after the Pol Pot regime, the Ministry of Education was created, and later restructured in 1998. Today, there is no legislation in place to regulate the new system, and also, only a small budget is allocated to education by the Ministry of Economy and Finance. Do we have a problem here?

According to UNESCO, only 1.6 per cent of Cambodia’s Gross Domestic Product (GNP) is spent on education. The GDP on education in most western countries is anywhere between 5.5 to 6.4 per cent.
In Phnom Penh, I see more Lexus cars than anywhere else in the world, and I hope the money allocated isn’t going to purchasing Lexus cars, the luxury car made by Toyota.

The government still denies the education sector the funding it needs, even though they are aware of the important role that education plays in the development of the country.

The main focus of the education system is on basic literacy.

Having worked in the education sector, and having former colleagues and friends who work in education, we have witnessed unethical acts

by teachers and the corruption in the education system.

The dilemma which many teachers are faced with is whether to cross the line between the ethical code of teaching and trying to survive on a teacher’s low salary.

Their decision is based on survival, and many have resorted to charging their students tuition fees and taking bribes for “passing grades” in examinations.

Also, many spend less time in the classroom as they have additional employment elsewhere to supplement their low teaching salaries.

In addition, the classrooms are under-equipped and lack proper teaching materials due to the shortage of funding. In several cases, much of the equipment and supplies have been stolen by staff
members at their institutions.

With these problems facing the education sector, and the school-age population continuing to grow, the government still denies the funding it needs to realise its important role in the development of the country.

Why not pay the teachers a higher salary so they can focus on just one occupation, as a teacher, a much needed role in our society. Implement programs to provide free education to all the children, not just selected individuals or groups.

Countries like Brazil, Greece, Denmark, Argentina, Sri Lanka and Barbados provide free education which is funded through charitable organisations or taxation.

Finally, it is evident that there is a wide gap between the economic classes, with more than half of the population living in poverty in Cambodia.

The rich are getting richer and the poor are getting poorer, and there is a small percentage of the middle class, but it is growing.

Education is the only answer to getting people out of poverty and giving a brighter future for the young generations in Cambodia.

VIETNAMESE FORCE HELPING CAMBODIA, DIPLOMATS ASSERT

By STEVEN ERLANGER, Special to The New York Times
Published: February 23, 1990

Several thousand Vietnamese troops and military advisers returned to Cambodia last fall after a much-publicized withdrawal and are helping the Cambodian Government to defend two strategic cities from guerrilla attack, two senior Eastern European diplomats say.

The diplomats said the Government invited Vietnamese forces back in October, a month after it announced their departure. The report indicates the precarious position of Cambodia's Vietnamese-installed Government, which is under attack from the guerrillas of the Khmer Rouge and other Cambodian forces opposed to the Vietnamese influence.

Cambodian and Vietnamese officials deny that there are Vietnamese troops in Cambodia or that any returned after their withdrawal. China, the Khmer Rouge and the two non-Communist Cambodian factions allied to the Khmer Rouge have asserted that thousands of Vienamese troops never left.

Defensive Lines in Northwest

But the Vietnamese Ambassador here, Ngo Dien, said in an interview that Vietnamese military advisers, whose numbers he did not disclose, had returned to Cambodia at Phnom Penh's request to help design strategic defensive lines in the northwest, fix tanks, trucks and armored cars and train officers and recruits in tactics and artillery.

If Phnom Penh risked its international credibility by secretly inviting Vietnamese forces back, it clearly felt that the loss of additional territory to the Cambodian insurgents would create unacceptable morale and political problems.

''On secret military matters, if the Cambodians need some people to advise or do something on a technical matter, we don't say no,'' Mr. Dien said.

Start of Rainy Season

The two Eastern European diplomats said all Vietnamese troops left Cambodia at the end of September, as Hanoi promised. But in response to an urgent request from Prime Minister Hun Sen after opposition advances and the fall of the gem-mining town of Pailin on Oct. 24, they said, Vietnam agreed to send a special force as large as 3,000 to help defend the perimeter of Battambang, Cambodia's second-largest city. The Vietnamese began to arrive by helicopter on Oct. 29, one of the diplomats said.

At least 5,000 Vietnamese troops are encamped around Battambang and Sisophon to insure that these provincial capitals do not fall to the Khmer Rouge and its allied non-Communist factions, the two Eastern European diplomats said.

One diplomat said Mr. Hun Sen was told by Foreign Minister Nguyen Co Thach of Vietnam at the end of December that Vietnamese troops would be withdrawn irrevocably at the start of the rainy season, around the end of April.

A third senior Eastern European diplomat said he had been told that at least 1,000 members of Vietnamese special forces entered Cambodia at the end of October, but he said he did not know if they were still here. ''I know Vietnam wanted to be clean before Jakarta,'' he said, referring to the conference in Indonesia that is scheduled to begin later this month to discuss the future of Cambodia. ''By now they might be gone.''

Little Fighting Believed

He said that to his knowledge they had done little fighting. ''But the important thing is that the Khmer Rouge knew that between them and Battambang, there were Vietnamese,'' he said.

The diplomat said it was difficult ''to draw a frontier between military advisers and soldiers,'' but added that now ''the presence of every Vietnamese adviser, specialist or even combatant is paid for by Cambodia.''

Asked why he would disclose such sensitive and embarrassing information, a senior Eastern European diplomat with long experience here said, ''I believe in the truth, and with changes at home, it is easier to tell it.''

Another Eastern European diplomat said Chinese, American and Southeast Asian aid was continuing to go to the opposition, ''and it is no shame for Vietnam to respond to a request for help.''

Denies Troop Involvement

Dith Munty, Cambodia's First Deputy Foreign Minister, said in an interview that there were no Vietnamese troops or military advisers here. Advised of Mr. Dien's comments, he then said that ''as far as I know, there are Vietnamese military attaches and aides working in Cambodia,'' but no troops.

He said statements that Vietnamese troops came to help in Battambang were not true and ''a fabrication.'' He said Cambodia welcomed international verification to prove that no Vietnamese troops remained.

Chum Bun Rong, a Cambodian Foreign Ministry spokesman, also said there were no Vietnamese troops here. ''If we had them, the Khmer Rouge could not seize a part of the country,'' he said. ''We welcome verification by an international team even before a peace settlement. We don't want to be hostage to accusations that poison the soil.''

Diplomats and aid workers say the Khmer Rouge control large areas of the countryside in a part circle beginning about 30 miles from the two city centers, where the three lines of defensive perimeters end. The Khmer Rouge have cut the Phnom Penh-Battambang rail line north of Pursat by blowing up two bridges, though Cambodian officials say they are under repair. #12,000 Living on Streets While the Khmer Rouge maintained they began a frontal attack on Battambang on Jan. 5 and set the city alight, in fact the attacks were mostly made with rockets. Troops did not penetrate the city's suburbs.

Foreign journalists were not allowed to visit Battambang until Jan. 23 and found the city quiet. But they flew into the city on a special flight and were not allowed to travel around the city, except to drive north to Sisophon and Poipet, within the defensive perimeters.

Aid workers and diplomats say that about 12,000 Cambodians displaced by the fighting are now living on the streets of Battambang and that 30 people a day reach the city hospital with gunshot wounds.

The Vietnamese withdrawal last September followed a nearly 11-year occupation that began with their expulsion in January 1979 of the Khmer Rouge Government, under which more than a million Cambodians died. Before the withdrawal in September, Vietnamese generals said they feared that Sisophon and Battambang might fall.

On Right to Seek Assistance

If those cities are taken, Cambodian officials privately say they fear a collapse of already low army morale and a panic in Phnom Penh.

Early last April, when Vietnam, Cambodia and Laos jointly announced that Vietnamese troops would leave Cambodia at the end of September, the declaration included a clause reserving to Cambodia the right to call on assistance again if needed.

Vietnamese officials said in September that should such a request come, it would be judged at the time. They said Hanoi had no interest in returning troops to Cambodia but wished to concentrate on building relations with the West, the United States in particular, which had made Vietnam's withdrawal a condition of diplomatic and commercial relations.

But the United States said that the unilateral Vietnamese withdrawal was not sufficient, and that normalization could only come after a comprehensive settlement in Cambodia. An American embargo on aid and trade to Vietnam continues, and Washington has blocked loans to Vietnam from the World Bank, the International Monetary Fund and the Asian Development Bank.

Shocked by Pailin's Fall

The Eastern European diplomats said Mr. Hun Sen's Government had been shocked by the fall of Pailin. In Hanoi, Maj. Gen. Tran Cong Man confirmed in an interview that Cambodian forces abandoned Pailin ''with no real reason'' when they thought Khmer Rouge forces were about to surround them.

''If a Vietnamese general had behaved like that, he would have been sentenced to death,'' General Man said. He also confirmed that Cambodian soldiers left the town of Svay Chek in northwest Cambodia to the Khmer People's National Liberation Front, after successfully defending it for weeks, when a shell happened to hit their commander's tent. When the Cambodian soldiers saw their commander being evacuated on a stretcher, they followed his litter out of town, General Man said.

A Khmer Rouge attack on Battambang at the end of September had worried ''the military lobby'' in the Phnom Penh Politburo, one Eastern European diplomat said. In early October two members, Deputy Defense Minister Pol Saroeun and the former Defense Minister and Deputy Prime Minister, Phou Thang, asked Mr. Hun Sen to invite some Vietnamese troops back. He refused several times. But on Oct. 26, after the panicky retreat from Pailin two days earlier, the diplomat said, Mr. Hun Sen spoke with Defense Minister Le Duc Anh and asked for the return of several thousand troops.

Mr. Anh was furious, the diplomat said.

But after two days of consultations in Hanoi, the diplomat said, Mr. Anh told Mr. Hun Sen that the Vietnamese would send 3,000 special forces, elite career soldiers who had not served in Cambodia, to help protect Battambang, but that they would be placed far from the city center. They were said to have begun arriving the next day, Oct. 29.

In Hanoi, General Man also denied that Vietnamese fighting troops were in Cambodia, but said that the Cambodian Army suffered from poor morale and weak leadership.

 

VIETNAM PROMISES TROOPS WILL LEAVE CAMBODIA BY FALL

By STEVEN ERLANGER, Special to the New York Times
Published: April 06, 1989

Ten years and three months after its soldiers invaded Cambodia and installed a new Government in Phnom Penh, Vietnam announced today that it would unconditionally withdraw the rest of its troops by the end of September.

Vietnam had previously insisted that a troop withdrawal by that time would have to be linked to a cutoff of all foreign military aid to the three factions that oppose Hanoi's ally in Phnom Penh, Prime Minister Hun Sen.

Otherwise, Vietnam had said, it would not withdraw its troops until the end of 1990. Hanoi says those troops number 50,000 and American officials estimate them to be 60,000 to 70,000. Hanoi Assails Pol Pot. Vietnam's occupation of Cambodia has been, along with the Soviet presence in Afghanistan, one of the major East-West issues. China had vowed not to improve relations with Moscow until the Vietnamese left Cambodia. And Vietnam's own efforts to obtain aid and recognition from the United States in the aftermath of the Vietnam war were frustrated by Washington's insistence that Hanoi withdraw its troops from Cambodia first.

Today, instead of waiting for aid to the opposition guerrillas to cease, Vietnam urged the supporters of the opposition guerrillas, most notably China, to honor promises to stop all military aid when Vietnam withdraws.

In a joint declaration, Vietnam, Cambodia and Laos reserved the right of Phnom Penh to request further ''assistance'' if military aid to the opposition did not stop. The declaration also said the nations of the world should take responsibility for insuring that the Cambodian civil war ends and that the ''genocidal Pol Pot regime'' not be allowed to take power again in Cambodia. Sihanouk Urges U.N. Role

The Cambodian opposition is led by Prince Norodom Sihanouk and includes his followers, those of a former Prime Minister, Son Sann, and the Khmer Rouge. Under Pol Pot, a Khmer Rouge Government allied with China oversaw the deaths of at least a million Cambodians from April 1975 until the Vietnamese invaded on Dec. 25, 1978.

In a statement today in Beijing, Prince Sihanouk insisted that the Vietnamese troop withdrawal be ''controlled'' and supervised by the United Nations. He said China would stop its aid to the Cambodian opposition, whose fighting forces are made up largely of the Khmer Rouge, only if the United Nations verified the withdrawal. There was no official reaction from China.

The Vietnamese occupation of Cambodia resulted in a Western boycott on aid and trade with Vietnam and a reduction of normal relations with the United States. Strength of Hun Sen Regime
The Vietnamese have apparently decided that the fragile state of their economy and the need for Western aid and investment necessitated an early end to their occupation, and that Mr. Hun Sen will be strong enough by September to keep his seat if the Chinese can be convinced to stop military aid to the Khmer Rouge.

According to Vietnamese officials, five to seven Vietnamese soldiers are wounded or killed every day in Cambodia. Since 1978, there have been about 55,000 Vietnamese casualties, a third of whom were killed.

Vietnam today also called on India, Canada and Poland, together with a representative of the United Nations, to organize an International Control Commission to oversee and verify Vietnam's withdrawal and the end of aid to all Cambodian factions.

India, Canada and Poland performed a similar role after the Geneva Conference on Indochina in 1954. China's Support of Opposition
Vietnam also urged the Cambodian factions to meet quickly to find a satisfactory internal political solution before the end of September and to allow resumption of the regional peace process, suspended in February in Jakarta, Indonesia.

The Cambodian opposition coalition was formed after the Vietnamese invasion, when hundreds of thousands of Chinese troops invaded Vietnam in February 1979 ''to teach Vietnam a lesson'' and then soon withdrew. With the support of the countries of the Association of Southeast Asian Nations, China revived the Khmer Rouge to try to drive out the Vietnamese and Mr. Hun Sen, and put together the opposition coalition with the acquiescence of the United States. The United Nations recognizes the coalition as Cambodia's legitimate government.

Prince Sihanouk, who was apparently informed beforehand of the Vietnamese announcement, has agreed to meet Mr. Hun Sen in Jakarta on May 2 for further talks on an internal settlement.
Mr. Hun Sen, who defected from the Khmer Rouge in 1978 during fierce internal purges, is expected to try once more to persuade the Prince to break with the Khmer Rouge and join him in a neutral and non-aligned Cambodia that would no longer be called the People's Republic of Kampuchea. But China is unlikely to favor such a move, especially now that Vietnam has decided to withdraw unconditionally. Hun Sen's Offers to Sihanouk

BEIJING, April 5 (Special to The New York Times) - The unconditional Vietnamese troop withdrawal was one of two concessions that Mr. Hun Sen had offered in a message last week to Prince Sihanouk, a Vietnamese diplomat in the Chinese capital said today.
The diplomat said Mr. Hun Sen's second concession in the letter, which led to the agreement on a May 2 meeting between the two men in Jakarta, was related to constitutional issues. While Mr. Hun Sen was unwilling to dismantle the Government in preparation for new elections, as rival Cambodian factions have proposed, he is prepared to discuss such issues as the country's name, national song, and government structure, the diplomat said. U.S. Praises Hanoi's Plan

WASHINGTON, April 5 (AP) - The State Department praised Vietnam's announcement today, saying the step would restore peace to Cambodia.
''Although we have not yet seen complete details of the Vietnamese statement, we do believe that if the withdrawal is carried out, it would be a positive development,'' said Richard Boucher, a department spokesman.

ទិដ្ឋភាព​បណ្ដាញ​ព័ត៌មាន​នៅ​ប្រទេសកម្ពុជានា​គ្រា​បច្ចុប្បន្ន

ដាក់បញ្ចូលថ្ងៃ 21 June 2012, 16:38 AEST

ថ្វីបើ​​ផ្នែក​ប្រព័ន្ធ​ អ៊ិនធើរណិតនៅកម្ពុជា​​ហាក់​មាន​សន្ទុះ​លឿន​គួរ​ឲ្យ​ចាប់​អារម្មណ៍ក្ដី​ ក៏បណ្ដាញ​ព័ត៌មាន​បោះ​ពុម្ព​នៅ​​មិនទាន់​ស្រក​ស្រុត​នៅ​ឡើយ​ទេ។

នៅ​ដើម​សប្ដាហ៍នេះ បណ្តាញ​ព័ត៌មាន​នៅ​ប្រទេស​អូស្រ្តាលី ​កំពុងតែ​ជួប​ប្រទះ​នូវ​ការផ្លាស់​ប្ដូរ​​ដ៏​ធំមួយ​ដែល​មិន​ធ្លាប់​មានពីមុន ​ ដោយ​សារ​ថា កាល​ពីថ្ងៃ​អង្គារ​ក្នុង​អាទិត្យ​នេះ​ ក្រុម​ហ៊ុន​ Fairfax Media Limited ដែល​ជា​ក្រុម​ហ៊ុន​ព័ត៌មាន​ដ៏ធំ​ហើយ​មាន​វ័យ​ចំណាស់ បាន​ប្រកាស​ឲ្យដឹង​ថា​ក្រុម​ហ៊ុននេះ ត្រូវ​ជម្រុះ​ចោល​បុគ្គលិក​ចំនួន​១៩០០​នាក់ ក្នុង​ចំណោម​បុគ្គលិក​ជាង​មួយម៉ឺននាក់​។  ហើយ​មួយថ្ងៃ​ក្រោយមក ​ក្រុម​ហ៊ុន​ News Limited ដែលជា​ក្រុម​ហ៊ុន​ព័ត៌មាន​ដ៏ធំមួយ​ទៀត​ក៏បាន​ប្រកាស​ថា ខ្លួននឹង​ជម្រុះ​ចោល​បុគ្គលិក​ចំនួន​១០០០​នាក់ ក្នុង​ចំណោម​បុគ្គលិក​ជាង​មួយម៉ឺននាក់​ដែលបម្រើ​ការ​ឲ្យ​ក្រុម​ហ៊ុននេះដែរ​។ ការ​ប្រកាស​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​ព័ត៌មាន​ទាំង២​នេះ ​សុទ្ធ​តែ​ជាដំណឹង​ដ៏​រន្ធត់​សម្រាប់​បុគ្គលិក​ដែល​បម្រើ​ការ​នៅ​​ក្នុង​ ក្រុម​ហ៊ុន​​ព័ត៌មាន​ទាំងពីរ។

លោក​អ្នកនាង​កញ្ញា សូម​ជម្រាប​ថា ក្រុម​ហ៊ុន​ទាំងពីរ​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​ដោយ​​ប្រើ​​​ប្រព័ន្ធ​​ចម្រុះ ដោយ​រួម​ទាំង​ការ​បោះពុម្ព​ផ្សាយ​កាសែត​និង​ទស្សនា​វដ្តី​ជា​ច្រើន ហើយក៏​មាន​វិទ្យុ និង​​ទូរទស្សន៍ ព្រមទាំង​​បណ្ដាញ​អ៊ិនធើរណិត​ថែម​ទៀត។ ​​យ៉ាងណាមិញ បណ្ដាញ​បោះ​ពុម្ព​​កំពុងតែ​ស្រុត​ចុះ​យ៉ាង​ខ្លាំង ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ក្រុម​ហ៊ុន​​ព័ត៌មាន​ទាំងពីរ​ពុំ​មាន​ជម្រើស​​អ្វី​ច្រើន​ក្រៅ ​ពី​​ដក​ទុន​ចេញពី​បណ្ដាញ​ដែល​មិននាំ​ចំណូល​​ហើយ​ដាក់​ទុន​នោះ​ទៅ​បណ្ដាញ​ ដែល​កំពុង​តែ​ពេញ​និយម គឺ​បណ្ដាញ​​អ៊ិនធើរណិត។

ដោយ​ឡែក​ទិដ្ឋភាព​​ បណ្តាញ​ព័ត៌មាន​នៅ​​ប្រទេស​កម្ពុជា មាន​លក្ខណៈ​ខុស​ពី​ប្រទេស​អូស្រ្តាលី ។ ​ លោក​ប៉ែន​ សិមិទ្ធិ ប្រធាន​ក្លិប​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា ហើយ​លោក​ក៏​ជា​​និពន្ធ​នាយក​កាសែត​រស្មី​កម្ពុជា​ផងដែរ បាន​​និយាយ​ថា ថ្វីបើ​​ផ្នែក​ប្រព័ន្ធ​អ៊ិនធើរណិត​ហាក់​មាន​សន្ទុះ​លឿន​គួរ​ឲ្យ​ចាប់​ អារម្មណ៍ក្ដី​ ក៏បណ្ដាញ​ព័ត៌មាន​បោះ​ពុម្ព​នៅ​​មិនទាន់​ស្រក​ស្រុត​នៅ​ឡើយ​ទេ៖
(សំឡេង​លោក ប៉ែន សិមិទ្ធិ)

ចំណែក ​លោក​មឿន​ឈាន​ណារិទ្ធ នាយក​វិទ្យាស្ថាន កម្ពុជា​សម្រាប់​ការសិក្សា​ផ្នែក​ខាង​ព័ត៌មាន និយាយ​ថា ថ្វី​ត្បិត​ក្រិត្យ​ក្រម​មុខវិជ្ជា​ជីវៈ​ផ្នែក​សារ​ព័ត៌មាន​នៅ​កម្ពុជា មិន​ទាន់​មាន​ស្ដង់​ដារ​ខ្ពស់​ដូច​នៅ​តាម​ប្រទេស​ជឿន​លឿន​ក្ដី​ ក៏​ផ្នែក​បច្ចេក​វិទ្យា​ហាក់​មាន​សន្ទុះ​លឿន​គួរឲ្យចាប់​អារម្មណ៍។  តែ​ទោះជា​យ៉ាងណា​​បណ្ដាញ​ព័ត៌មាន​បោះ​ពុម្ព​នៅ​តែ​​មាន​ប្រជាប្រិយភាព​ខ្ពស់ ​នៅលើ​ទីផ្សារ​ព័ត៌មាន៖
 (សំឡេង​លោក​មឿន​ឈាន​ណារិទ្ធ)​

ចាស​អំបាញមិញនេះ​ជា​អធិប្បាយ​របស់លោក​មឿន ឈាន​ណារិទ្ធ​ នាយក​វិទ្យាស្ថាន កម្ពុជា​សម្រាប់​ការសិក្សា​ផ្នែក​ខាង​ព័ត៌មាន៕
http://www.radioaustralia.net.au/khmer/radio/onairhighlights/964838?autoplay=964798

ខ្មែរ​ជិត​ដាច់​ពូជ

ដោយ ហាស់ សាន
2011-04-20

បញ្ញវន្ត​ខ្មែរ​មួយ​ចំនួន​រស់​នៅ​បស្ចិម​ប្រទេស​បាន​ស្រាវជ្រាវ​ឃើញ និង​សរសេរ​ថា ខ្មែរ​ជា​ប្រជា​ជាតិ​មួយ​ជិត​ដាច់​ពូជ ឬ​ផុត​ពូជ​ទៅ​ហើយ។

ពួក​គេ​សំអាង​លើ​កត្តា​ជាក់​ស្ដែង​មួយ​ចំនួន ប៉ុន្តែ​ពុំ​មាន​នរណា​ហ៊ាន​និយាយ​ចំៗ ដោយ​សារ​មូល​ហេតុ​ផ្សេងៗ សម្រាប់​ខ្លួន​គេ​ផ្ទាល់។

តើ​បញ្ញវន្ត​ខ្មែរ សញ្ជាតិ និង​ជា​ពល​រដ្ឋ​អាមេរិកាំង​សំអាង​លើ​កត្តា​អ្វី​ខ្លះ? ពី​រដ្ឋ​ធានី​វ៉ាស៊ីនតោន លោក ហាស់ សាន មាន​សេចក្ដី​រាយ​ការណ៍​សង្ខេប​មួយ ទាក់​ទិន​អត្ថបទ​របស់​បណ្ឌិត អតីត​សាស្ត្រាចារ្យ​នៅ​សកល​វិទ្យាល័យ​មួយ​នៅ ស.រ.អា. ដែល​នឹង​បង្ហាញ​ជូន​កិច្ច​ប្រជុំ​នៅ​ប្រទេស​បារាំង​ក្នុង​ខែ​ក្រោយ​នេះ។

អ្វី​ដែល​អតីត​សាស្ត្រាចារ្យ​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច បណ្ឌិត ទិត ណារញ្ញគិរី សរសេរ​សម្រាប់​ធ្វើ​បាឋកថា​នៅ​ប្រទេស​បារាំង នា​ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០១១ នេះ ប្រហែល​ជា​មាន​ពល​រដ្ឋ​ខ្មែរ​ខ្លះ​គិត​ថា លោក​សរសេរ​នោះ ហាក់​ដូច​ជា​មិន​ស្គាល់​ស្រុក​ខ្មែរ​ច្បាស់​នោះ​ឡើយ ឬ​មួយ​ជា​ការ​សរសេរ​ប្រមាថ​មើល​ងាយ​ដល់​ជាតិ​សាសន៍​របស់​ខ្លួន។ ការ​សរសេរ​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ក្នុង​នាម​លោក​ជា​ខ្មែរ សិក្សា និង​រស់​នៅ​បរទេស បង្ហាញ​នូវ​ការ​បារម្ភ​របស់​លោក​ចំពោះ​អនាគត​ប្រជា​ជាតិ​ខ្មែរ ក្នុង​នាម​ជា​ជាតិ​សាសន៍​មួយ ដែល​ចាញ់​ប្រៀប​បរទេស​ជិត​ខាង​គ្រប់​សម័យ​កាល។ បណ្ឌិត ទិត ណារញ្ញគិរី ធ្លាប់​បង្រៀន​នៅ​សកល​វិទ្យាល័យ Johns Hopkins និង​ធ្លាប់​បម្រើ​ការ​ងារ​នៅ​មូលនិធិ​រូបិយ​វត្ថុ​អន្តរ​ជាតិ IMF ក្នុង​រដ្ឋ​ធានី​វ៉ាស៊ីនតោន ស.រ.អា.។

មិន​ស្គាល់​យុទ្ធសាស្ត្រ​វៀតណាម និង​សម្បូរ​បញ្ហា​ផ្ទៃ​ក្នុង

បណ្ឌិត ទិត ណារញ្ញគិរី (Naranhkiri Tith) បាន​លើក​ហេតុ​ផល​មួយ​ចំនួន ដែល​ធ្វើ​កម្ពុជា​រស់​នៅ​ក្រោម​ឥទ្ធិពល​ប្រទេស​វៀតណាម​ដោយ​ចៀស​មិន​រួច មាន​ដូច​ជា ខ្មែរ​មើល​យុទ្ធសាស្ត្រ​វៀតណាម​មិន​យល់​ជម្រៅ, វៀតណាម​មាន​របៀប​របប មាន​វិន័យ ចេះ​រៀបចំ​អង្គការ​គ្រប់គ្រង ហើយ​មើល​ឆ្ងាយ​ទៅ​មុខ យូរ​អង្វែង ជា​ដើម។ រី​ឯ​ខ្មែរ​វិញ សំបូរ​បច្ចាមិត្ត​ផ្ទៃ​ក្នុង, សង្គម​ទន់​ខ្សោយ ហើយ​មិន​ចេះ​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​នឹង​ព្រឹត្តិការណ៍​ទាន់​ពេល​វេលា។

ក្រៅ​ពី​នេះ លោក​ថា មាន​កត្តា​ព្រះ​មហា​ក្សត្រ ដែល​មាន​តួ​នាទី​ធ្ងន់ធ្ងរ និង​គ្រោះ​ថ្នាក់​ឲ្យ​សង្គម​មួយ​ផ្ដាច់​ការ, គ្មាន​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ, អសីលធម៌, មិន​ខ្វល់​នឹង​អ្នក​ដទៃ ហើយ​មាន​លក្ខណៈ​ដឹក​នាំ ដែល​គិត​តែ​ប្រយោជន៍​ខ្លួន​ឯង។ របៀប​គ្រប់គ្រង​រដ្ឋបាល​ខ្មែរ សម្បូរ​ដោយ​អ្នក​ធំ​នៅ​ខាង​លើ តែ​ខ្សត់​អ្នក​តូច​នៅ​ខាង​ក្រោម។ ច្បាប់​រក​យុត្តិធម៌​ចែង​មិន​ច្បាស់ អ្នក​ធំ​ថា​យ៉ាង​ណា​ក៏​បាន ដរាប​ណា​មិន​ប្រមាថ​ស្ដេច។ ព្រំដែន​ជា​មួយ​ប្រទេស​ជិត​ខាង ខ្មែរ​មិន​ដែល​ចែង​ច្បាស់​ទេ។ ការ​ដំឡើង​បុណ្យ​សក្ដិ​មិន​យោង​ទៅ​តាម​សមត្ថភាព ចំណេះ​ដឹង​របស់​មនុស្ស​ទេ តែ​ធ្វើ​តាម​វង្ស​ត្រកូល សែស្រឡាយ បក្ស​ពួក និង​ការ​បញ្ចើចបញ្ចើ បញ្ជោរ សរសើរ​គ្នា ឲ្យ​អ្នក​ធំ​ចាប់​អារម្មណ៍។ លក្ខណៈ​ទាំង​អស់​នេះ វៀតណាម​អនុវត្ត​ខុស​ពី​ខ្មែរ​ទាំង​ស្រុង។

កាច​សហាវ មិន​ជឿនលឿន

បណ្ឌិត ទិត ណារញ្ញគិរី បាន​ស្រង់​សំដី​អ្នក​និពន្ធ​វៀតណាម ដូច​ជា ង្វៀង ធេ អាន់ (Nguyen The Anh) ដែល​គេ​ចាត់​ទុក​ខ្មែរ ជា​ជាតិ​សាសន៍​មិន​ជឿន​លឿន កាច​សហាវ (barbarians) បញ្ញវន្ត​ចិន​ឈ្មោះ យ៉ាង បាវ​យុន (Yang Bao Yun) និង អ្នក​និពន្ធ​បារាំង Jean de la Croix ចិន​ហៅ​ថា ជោអាវ ដាគ្រុស (Joao da Cruz) ដែល​គេ​សរសេរ​អំពី​ដំណើរ​ពង្រីក​ទឹក​ដី​នៃ​អធិរាជ​អាណាម ឈ្មោះ ង្វៀង (Nguyen) តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៦៧០ មក​ម្ល៉េះ ដែល​គេ​ឃើញ​អាណា​ចក្រ​ចម្ប៉ា​រង​គ្រោះ​មុន​គេ។ ការ​បាត់​បង់​អធិបតេយ្យ​ភាព​ជាតិ ក្នុង​សតវត្ស​ក្រោយៗ​មក បណ្ឌិត ទិត ណារញ្ញគិរី បាន​លើក​ឧទាហរណ៍​មួយ​ចំនួន ដែល​លោក​មើល​ឃើញ​ថា កម្ពុជា​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​ញាក់​ខ្សែ​មិន​ចេញ​មុខ​ពី​ចក្រពត្តិ​និយម និង​កុម្មុយនិស្ត​និយម​វៀតណាម ដោយ​សារ​ការ​គាំទ្រ​ពី​អតីត​ព្រះ​មហា​វីរក្សត្រ នរោត្តម សីហនុ និង​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទី​១ សម្ពន្ធភាព​ដ៏​ជិត​ស្និទ្ធ​រវាង​អតីត​ព្រះ​រាជា និង​វៀតណាម​ខាង​ជើង, ទី​២ សម្ពន្ធភាព​ជិត​ស្និទ្ធ​រវាង​ព្រះ​អង្គ​នឹង​ខ្មែរ​ក្រហម ហើយ​និង​សម្ពន្ធភាព​ជិត​ស្និទ្ធ​រវាង​ព្រះ​អង្គ​នឹង​លោក ហ៊ុន សែន។

បណ្ឌិត ទិត ណារញ្ញគិរី សន្និដ្ឋាន​ថា ចាប់​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​វៀតណាម​វាយ​លុក​ចូល​កាន់​កាប់​កម្ពុជា ដើម្បី​រំលំ​របប​ខ្មែរ​ក្រហម រដ្ឋការ​ក្រុង​ហាណូយ​បាន​ព្យាយាម​គ្រប់​រូប​ភាព ដើម្បី​អនុវត្ត​គោលការណ៍​នយោបាយ ដែល​អង់គ្លេស​ហៅ​ថា ethnicide ឬ ethnocide ដែល​មាន​ន័យ​ថា ការ​សម្លាប់​ជាតិ​សាសន៍​មួយ​ដោយ​រំលាយ​វប្បធម៌៕