ដោយ វណ្ណ វិចារ
ចាប់ពីបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣ មក គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
បានចូលរួមដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលអស់ ៤អាណត្តិទៅហើយ
បើទោះបីបក្សនេះចាញ់ឆ្នោតកាលពីការបោះឆ្នោតលើកដំបូងក្ដី។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កើនអាសនៈជាលំដាប់ពី ៦៦ នៅឆ្នាំ១៩៩៨
បន្ទាប់មក ៧២ នៅឆ្នាំ២០០៣ និងរហូតដល់ ៩០អាសនៈ នៅឆ្នាំ២០០៨។
តើនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រអាណត្តិទី៥
នៅឆ្នាំ២០១៣ នេះគណបក្សកាន់អំណាចអាចបង្កើនចំនួនអាសនៈជាបន្តទៀត
ឬយ៉ាងណា?
ធាតុពិតការកើនឡើងនៃចំនួនអាសនៈសភារបស់គណបក្សកាន់អំណាច
មិនមែនបានមកដោយការប្រជែងផ្នែកផ្សព្វផ្សាយគោលនយោបាយឡើយ
តែជាលទ្ធផលដែលបានមកពីការប៉ែងជើងគូប្រជែង
ឬដៃគូរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ គឺគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិចប៉ុណ្ណោះ។
គណបក្សកាន់អំណាច មិនអាចទាញសំឡេងឆ្នោតពីបក្សប្រឆាំងបានទេ
ដោយសារតែបក្សប្រឆាំងក៏កើនសំឡេងគាំទ្រដែរ
ពីមួយអាណត្តិទៅមួយអាណត្តិ។
គេនៅចាំបានថា កាលពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៨
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា យកឈ្នះគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិចបាន
ដោយសារហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច បែករង្គោះរង្គើ
និងចាញ់ការប្រយុទ្ធបង្ហូរឈាមកណ្តាលទីក្រុងភ្នំពេញ
ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃទី៥ ទី៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៧។
មន្ត្រីគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច មួយចំនួន បានស្លាប់
ហើយខ្លះទៀតក៏ចុះចូលនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
អមទៅដោយអ្នកគាំទ្រទៅជាមួយផង។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
ក៏បានទទួលឥស្សរជនមួយចំនួនពីគណបក្សសេរីនិយមព្រះពុទ្ធសាសនារបស់
លោក សឺន សាន ដែរ។
កាលឆ្នាំនោះដែរ លោក ហ៊ុន សែន មានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំង
ដោយសារបង្កើតនយោបាយ ឈ្នះ ឈ្នះ នាំខ្មែរក្រហមចូលស្រុក
និងបានមេដាយសន្តិភាពជាលើកដំបូង
ការសាងសង់សាលារៀនស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែងជាដើម។ រីឯគូប្រកួតរបស់លោក
ហ៊ុន សែន កាលនោះ គឺសម្ដេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ
ហាក់មិនសូវមានប្រជាប្រិយភាព និងថ្វីមាត់ដូចលោក ហ៊ុន សែន ឡើយ។
លុះដល់ឆ្នាំ២០០៣ គូប្រជែងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
នៅតែជាគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ដដែល។ ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច
កាលនោះចុះខ្សោយចាញ់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
ដោយសារតែវិបត្តិជម្លោះផ្ទៃក្នុង។ មន្ត្រីធំៗ មានឥទ្ធិពលមួយចំនួន
បានចុះចូលគណបក្សប្រឆាំង សម រង្ស៉ី
និងអ្នកខ្លះបន្តចូលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទាំងចំហ និងសម្ងាត់។
អ្នកបោះឆ្នោតក៏បែកសំឡេង អ្នកខ្លះបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្ស សម រង្ស៉ី
អ្នកខ្លះបន្តបោះឆ្នោតឲ្យហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច និងអ្នកខ្លះទៀត
បោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រជាជន។
កាលនោះបើគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច រួមបញ្ចូលគ្នានឹងគណបក្ស សម រង្ស៉ី
ក៏គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនអាចបានកៅអីសភាដល់ទៅ ៧២អាសនៈដែរ
នេះបើផ្អែកតាមរូបមន្តបែងចែកអាសនៈសភា។
អ្នកបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំ២០០៣
ក៏មើលមិនសូវឃើញពីចំណុចអវិជ្ជមានរបស់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល
ដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទេ។
រហូតដល់ឆ្នាំ២០០៨ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
ឈ្នះឆ្នោតគគ្រឹកគគ្រេងសំបើមណាស់។ ការឈ្នះឆ្នោតនេះ
មិនមែនជារឿងចៃដន្យទេ
តែជាសន្លឹកឆ្នោតដ៏ច្រើនសន្ធឹកដែលបានមកពីការបែកបាក់គណបក្ស
ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ជាពីរ។
ម្ខាងជាគណបក្សជាតិនិយមដឹកនាំដោយសម្រេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ
និងម្ខាងទៀតជាគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ដែលដឹកនាំដោយលោក ញឹក ប៊ុនឆៃ។
នៅឆ្នាំ២០០៨ នោះ លោក កឹម សុខា
ដែលធ្លាប់កាន់ការជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសេរីនិយមព្រះពុទ្ធ
សាសនារបស់លោក សឺន សាន នោះ
ក៏ឆ្លៀតឱកាសបង្កើតគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សបានចំណេញ ៣កៅអីនឹងគេដែរ។
ឆ្នាំ២០០៨ ក៏ជាឆ្នាំដែលសេដ្ឋកិច្ចឡើងខ្ពស់ លោក ហ៊ុន សែន
ក៏ប្រើយុទ្ធសាស្ត្ររុញទូកបណ្ដោយទឹក ថ្លែងថា លោកគ្រប់គ្រងបានល្អ
បោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រជាជន ដីនៅតែឡើងថ្លៃជាដើម។ ម្យ៉ាង
ថៃលើកទ័ពចូលប្រាសាទព្រះវិហារ
ជាមូលហេតុមួយនាំពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ដែរ។
ម្ចាស់ឆ្នោតភាគច្រើនជឿថា
ក្នុងចំណោមបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីពីគណបក្សធំៗ មានតែលោក ហ៊ុន សែន
ទេ ដែលមានជំនាញប្រើទ័ព
និងថ្នឹកខាងចម្បាំងដែលអាចរំដោះប្រាសាទព្រះវិហារ
ពីការឈ្លានពានរបស់កងទ័ពថៃបាន។
ចំណែកនៅឆ្នាំ២០១៣ នេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
ទំនងដូចជាមិនបានបញ្ចេញឥទ្ធិពលណាមួយលេចធ្លោ
ដែលអាចឲ្យចំនួនអ្នកបោះឆ្នោតកើនឡើងសោះឡើយ។
មួយអាណត្តិចុងក្រោយនេះ គណបក្សកាន់អំណាច
បានធ្វេសប្រហែសលើបញ្ហាមួយចំនួន
ដូចជាការហុចដងដាវឲ្យបក្សប្រឆាំងកាប់ផ្ទួនៗ។ ប្រការទាំងនេះ
មានជាអាទិ៍ ការផ្ដល់ដីសម្បទាន
បង្កើតជាទំនាស់ដីធ្លីគ្រប់ទីកន្លែងមិនទាន់មានដំណោះស្រាយសមរម្យ
អ្នកតវ៉ាដីធ្លីត្រូវបានបង្ក្រាបដោយហិង្សាពីសំណាក់សមត្ថកិច្ច។
មនុស្សស្លាប់ជាង ៣០០នាក់ នៅកោះពេជ្រ
ដោយមិនមានអ្នកទទួលខុសត្រូវ។
អំពើអយុត្តិធម៌សង្គម ឧទាហរណ៍ករណីអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា និងករណីលោក
ឈូក បណ្ឌិត ដែលបានបាញ់ប្រហារកម្មករនៅបាវិត។ ករណីចាប់ខ្លួនលោក
ម៉ម សូណង់ដូ ដាក់គុកជាដើម។ ក្នុងនោះសង្គមស៊ីវិលរកឃើញថា
ម្ចាស់ដីធ្លីនិងសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សជិត ៥០០នាក់
ត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ដោយអយុត្តិធម៌។
ម្យ៉ាងវិញទៀត
ការរីកចំរើននៃបច្ចេកវិទ្យាក៏ជាមូលហេតុដែលនាំឲ្យគណបក្សកាន់
អំណាចធ្លាក់ប្រជាប្រិយភាពដែរ។ អ្នកប្រើអ៊ីនធឺណិត
ដែលមាននិន្នាការប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល
ក៏បានគាស់កកាយរូបភាពរឿងរ៉ាវសកម្មផ្សេងៗផ្សព្វផ្សាយកាន់តែច្រើន
ឡើង។
ព្រឹត្តិការណ៍ដែលឆក់យកបេះដូងយុវវ័យឲ្យគិតថា
រដ្ឋាភិបាលដែលនាំដោយគណបក្សប្រជាជនមិនល្អច្រើននោះ
រួមមានអាជ្ញាធរបង្ក្រាបអ្នកតវ៉ាយ៉ាងព្រៃផ្សៃ
ព្រឹត្តិការណ៍បាញ់ប្រហារគ្នាថ្ងៃទី៥-៦ កក្កដា
ព្រឹត្តិការណ៍វាយបង្ក្រាបហ្វូងបាតុករ
រួមទាំងវាយសំពងលើព្រះសង្ឃកាលពីឆ្នាំ១៩៩៨ ។ល។
ក្រៅពីនោះ
អំពើពុករលួយក៏ជាមូលហេតុចម្បងដែលនាំឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
បាត់បង់ជំនឿចិត្តពីសាធារណជនដែរ។ បើតាមតួលេខស្រាវជ្រាវ
កម្ពុជានៅតែជាប់ជាប្រទេសមានអំពើពុករលួយលំដាប់លេខរៀងទី១៥៧
ក្នុងចំណោមប្រទេសជាង ១៧០ ទូទាំងពិភពលោក។
គ្រាន់តែភ្ញាក់ពីដេកក្រឡេកមើលផ្លូវថ្នល់ដែលសង់មិនបានមួយឆ្នាំ
ឡើងរលួយវល់នោះ ក៏គេគិតថា ពុករលួយបាត់ហើយ
គេមិនចាំបាច់គិតដល់ជីវភាពដ៏ធូរធាររបស់មន្ត្រីធំៗ
ដែលជិះឡានទំនើប ចាយវាយសុទ្ធតែ ដុល្លារ
តែប្រាក់ខែត្រឹមមួយលានពីរលានរៀលនោះទេ។
ទន្ទឹមនឹងនោះការរឹងមាំនៃកម្លាំងប្រមូលផ្តុំរបស់គណបក្ស
ប្រឆាំង ក៏ជាមូលហេតុនាំឲ្យបក្សកាន់អំណាចចុះអន់ថយដែរ។
បក្សប្រឆាំងបានបង្ហាញគោលនយោបាយ ៧ចំណុច
គួរឲ្យទាក់ទាញសម្រាប់អ្នកក្រ
និងមន្ត្រីរាជការដែលមានប្រាក់ខែទាប
និងមិនមានឱកាសប្រព្រឹត្តពុករលួយ។ ចង់មិនចង់កម្លាំងប៉ូលិស ទាហាន
គ្រូបង្រៀន ដែលមានប្រាក់ខែចាយ សល់ថ្ងៃផងនោះ ក៏គង់គិតថា
តើគាត់គួរយកប្រាក់ខែច្រើន
ឬធ្វើការក្រោមឥទ្ធិពលអំពើពុករលួយតទៅទៀត?
កាលពីពេលបោះឆ្នោតមុនៗ
ឲ្យតែជិតដល់ពេលឃោសនាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
តែងប្រារព្ធពិធីបញ្ចូលសមាជិកបក្សថ្មី
កន្លែងខ្លះបញ្ចូលរហូតដល់រាប់ពាន់នាក់
តែឥឡូវហាក់ដូចជាស្ងាត់ទៅវិញ។មួយវិញទៀត គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
មិនបានបង្ហាញគោលនយោបាយ ឬកម្មវិធីកំណែទម្រង់ណាថ្មីប្លែក
គួរជាទីទាក់ទាញម្ចាស់ឆ្នោតទេ។
ពលរដ្ឋភាគច្រើនចង់បានតុលាការយុត្តិធម៌
ចង់បានការងារធ្វើសមរម្យអ្នកធ្វើការងាររដ្ឋចង់បានប្រាក់ហូប
ឆ្អែតជាដើម។
តែគណបក្សកាន់អំណាចឃោសនាតែរឿងដដែល
ដូចជាការលើកសរសើរសមិទ្ធផលដែលធ្វើរួច មានស្ពាន ផ្លូវ
សាលារៀនជាដើម។ គណបក្សប្រជាជនប្រហែលជាភ្លេចគិតហើយមើលទៅថា
សមិទ្ធផលដែលរដ្ឋាភិបាលសាងសង់មួយចំនួនមិនសូវមានគុណភាពនោះឡើយ។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ បក្សកាន់អំណាចបានលេងល្បិចជាច្រើន
ដូចជាការចាក់បំបែកមេបក្សប្រឆាំង សម រង្ស៉ី និងលោក កឹម សុខា
តាមរយៈអាយ៉ៃឆ្លើយឆ្លង។
ការបង្កើតច្បាប់ប្រឆាំងអ្នកដែលមិនទទួលស្គាល់របបខ្មែរក្រហម។
បាតុកម្មប្រឆាំងលោក កឹម សុខា
ដែលដឹកនាំដោយអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ជុំ ម៉ី
ព្រមទាំងបណ្ដឹងពីរប្រឆាំងលោក កឹម សុខា
ដែលមជ្ឈដ្ឋានមួយចំនួនចាត់ទុកថា ជារឿងនយោបាយ។
ប៉ុន្តែបក្សប្រឆាំងនៅតែដើរឆ្ពោះទៅមុខមិនថយក្រោយ ទេ។
នៅដំណាក់កាលឃោសនាបោះឆ្នោតនេះ
គណបក្សកាន់អំណាចបានបញ្ជាឲ្យរដ្ឋមន្ត្រីស្ដីទីក្រសួងព័ត៌មាន
ចេញលិខិតមួយហាមឃាត់ មិនឲ្យវិទ្យុ FM
ក្នុងស្រុកផ្សាយបន្តនូវកម្មវិធីផ្សាយរបស់វិទ្យុអន្តរជាតិទេ។
បម្រាមនេះ
ធ្វើឲ្យមានការខឹងសម្បាយ៉ាងខ្លាំងពីស្រទាប់មហាជនទូទៅអ្នកកាន់
ជើងបក្សប្រឆាំង
និងអ្នកកាន់ជើងបក្សកាន់អំណាចរហូតដល់អ្នកខ្លះចង់ធ្វើបាតុកម្ម
ថែមទៀត។ ស្របគ្នានោះ សង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ
ព្រមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកផងនោះ ក៏ផ្ទុះប្រតិកម្មដៀលថា
រាជរដ្ឋាភិបាលជាន់ឈ្លីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងរំលោភបំពានសិទ្ធិពលរដ្ឋដែរ។
ដោយឃើញសភាពការណ៍មិនស្រួល
ក្រសួងព័ត៌មានក៏ចេញលិខិតមួយលុបចោលបម្រាមនេះយ៉ាងតក់ក្រហល់ដែរ។
តាមរយៈ បម្រាមរបស់ក្រសួងព័ត៌មាននេះ
ក៏កាន់តែធ្វើឲ្យបក្សប្រឆាំងកើនប្រជាប្រិយភាពថែមទៀត។
មូលហេតុចុងក្រោយមួយទៀត
គឺការរួមបញ្ចូលគ្នារបស់គណបក្សរាជានិយមហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច
និងបក្សជាតិនិយម ការរួមបញ្ចូលគ្នារវាងគណបក្ស សម រង្ស៉ី
និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សនោះ ក៏ត្រូវបានសង្គមស៊ីវិលបញ្ជាក់ថា
ចំនួនអាសនៈសភារបស់គណបក្សទាំងនោះ មានការកើនឡើង
ដោយផ្អែកតាមរូបមន្តគណនារកកៅអីសភាដែរ។
ប្រការទាំងអស់នេះហើយ ដែលធ្វើឲ្យគេពិបាកជឿជាក់ថា
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នឹងឈ្នះឆ្នោតរហូតដល់ ៩០កៅអី
ដូចអាណត្តិមុនណាស់។ តែគណបក្សកាន់អំណាច ទំនងជានឹងឈ្នះឆ្នោតដដែល
ហើយមិនច្រើនទេ គឺអាចប្រដំប្រសងគ្នានឹងបក្សប្រឆាំងប៉ុណ្ណោះ។
ម្យ៉ាងទៀត
បើសិនជាមិនមានការកែទម្រង់នយោបាយក្រសោបចិត្តរាស្ត្រឲ្យបានទេ
នោះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
អាចនឹងបាត់បង់អំណាចនៅអាណត្តិបន្ទាប់ក៏អាចថាបាន៕
No comments:
Post a Comment