"បណ្ដាំក្រុមង៉ុយ" ដោយ​អ្នកព្រះភិរម្យ ភាសា អ៊ូ ហៅ ង៉ុយ

១‍‍   នេះបទព្រហ្មប្រាជ្ជប្រែ               ប្រាយប្រាប់ខ្មែរទាំងប្រុសស្រី

​      ឲ្យប្រិតប្រុងស្មារតី                      គួរគប្បីឲ្យឧស្សាហ៍                   ។

២   កុំខ្ជិលកុំល្ងង់ពេក                        ខំរៀនលេខរៀនអក្ខរា

      រៀនគ្រប់សព្វធម៌អាថ៌                  ប្រាជ្ញាផ្សំនឹងគំនិត                   ។

៣   កំណើតកើតជាមនុស្ស        ​         មើលឲ្យធ្លុះទោះឆ្ងាយជិត

       ចេះស្ទាត់ប្រាកដពិត                   គិតការ​អ្វីបានគ្រប់យ៉ាង            ។

៤    មនុស្សល្ងង់មិនផ្អើលភ្ញាក់             ដូចភ្នេកខ្វាក់ទាំងសងខាង

       អាងរូបគ្មានអ្វីអាង                      សាងទាបថោកកើតមកខ្លៅ      ។

៥    ពូជមនុស្សទោះខ្ពស់ទាប             កាត់តាមភាពត្រកូលផៅ

       អាក្រក់ល្អសខ្មៅ                        កាត់កូនផៅដូចដូនតា              ។

៦    ពូជល្ងង់មិនបានបួស                  ទុកជាទោសនឹងសាសនា

​       អ្នកបួសចេះធម៌អាថ៌                   កូនសិក្សាខំរៀនសូត្រ              ។

៧    ពូជខ្លៅមិនសូវប្រាជ្ញ                   ពូជកោងកាចមិនសូវស្លូត

       ពូជត្រង់ៗរហូត                         ពូជភរភូតមិនផុតផៅ                ។

៨    ឳពុកម្តាយស្លូតត្រង់                   ចិត្តមិនចង់ឲ្យកូនខ្លៅ

       ជេរវាយស្តីប្រដៅ                      ឲ្យកូនចៅបានចេះដឹង               ។

៩    ឳពុកគ្មានតម្រិះ                         ឃើញកូនចេះមិនដែលខឹង

       ឃើញកូនខំប្រិតប្រឹង                  ឳពុកដឹងតែងត្រេកអរ             ។

១០ ដាស់តឿនក្រើនរំលឹក                 ជេរល្ងាចព្រឹកខ្លាចកូនក្រ

       ចង់ឲ្យតែកូនល្អ                         លោមអង្វរឲ្យកូនខំ                ។

១១ កូនកាចបំពេញទុក្ខ                    ម្តាយឳពុកមានបារម្ភ

       កូនស្លួតដឹងគួរសម                    មេបាថ្កុំថ្កើនកេរ្តិ៍ឈ្មោះ             ។

១២ ឳពុកម្តាយខ្សត់ខ្សោយ                កុំបណ្តោយឲ្យអាប់យស

       ខំរៀនឲ្យបានខ្ពស់                     គ្រាន់សង្រ្គោះដល់មេបា           ។

១៣ អ្នកល្ងង់ហេតុពីខ្ជិល                   ឥតមន្ទិលរឿងធម៌អាថ៌

       កូនចៅគួរសិក្សា                        រៀនអក្ខរាទាំងប្រុស់ស្រី           ។

១៤  កាលអង្គព្រះសាស្តា                  មានថេរាមានថេរី

       ភិក្ខុភិក្ខុនី                                  ធម៌បាលីចេះចាំស្ទាត់              ។

១៥ លោកសង្ឃខ្លះចេះស្ទើរ               ចេះភ្លើៗធ្វើឲ្យភ្លាត់

       ព្រះអង្គទ្រង់សន្មត់                     សិក្ខាបទដល់ឥឡូវ                 ។

១៦ ទម្លាប់ទំនៀមខ្មែរ                       ខំធ្វើស្រែចងបានស្រូវ

       អ្នករៀនច្បាប់ខុសត្រូវ                ទុកជាផ្លូវភ្លឺប្រជ្ញា                      ។

១៧ ស្រុកសៀមលាវបារាំង              ចេះតតាំងពីដូនតា

       ចេះលេខចេះអក្ខរា                  សរសេរចារទាំងប្រុសស្រី            ។

១៨  ជាតិខ្មែរមិនចេះខ្មាស                 នាំពីចាសគំនិតខ្លី

        ល្ងង់ដប់ចេះពីបី                        ចេះជូញក្តីមិនចេះច្បាប់            ។

១៩  មិនចេះលេខអក្សរ                     មុខមាត់ល្អប្រាជ្ញាអាប់

       ឈ្មោះខ្លួនភ្លែកខ្លួនស្រាប់            គេសូត្រប្រាប់ទើបបានដឹង         ។

២០ ភ្នែកជាភ្លឺក្រឡែត                       ល្ងង់ព្រោះហេតុមិនខំប្រឹង

       កើតទាស់មានចិត្តខឹង                 ពឹងរកគេសរសេរឲ្យ                 ។

២១ មនុស្សក្រហេតុពីខ្ញិល                មិនរមិលមើលមុខក្រោយ

       ម្យ៉ាងខ្សត់ពីព្រោះខ្សោយ            ញឹកខាងឱ្យរង្វើលរក                 ។

២២ ម្យ៉ាងក្រពីព្រោះល្ងង់                  ជួញលិចលងមិនលៃលក

       ទិញថ្លៃទៅលក់ថោក                 ចេះតែយកមិនគិតយល់              ។

២៣ អ្នកមានៗគំនិត                         ដេកដើរគិតកើតរវល់

       ប្រាជ្ញាជាឬសគល់                     កើតអំពល់អំពីទ្រព្យ                   ។

២៤  អ្នកល្ងង់នឹងអ្នកចេះ                   បើនឹងរិះរាយរៀបរាប់

        អ្នកចេះប្រសើរគាប់​                   ល្ងង់ឥតភព្វអាប់រស្មី                   ។

២៥  មានរូបមានជីវិត                       មិនចេះគិតចង់ដឹងអ្វី

        រូបប្រុស់ឬកដួចស្រី                   នឹងហ៊ានស្តីគ្មានគេស្តាប់            ។

២៦  ល្ងង់ម្យ៉ានមានអំណាច              ល្ងង់កោងកាចអាងចាក់កាប់
        ឆាប់ខឹងមិនដឹងច្បាប់                 កាលណាស្លាប់គេត្រេកអរ        ។
២៧  អ្នកចេះតម្រិះដល់                     អ្នកល្ងង់ឆ្ងល់មិនសល់ក្រ
         ចេះល្អិតចិត្តជាល្អ                    សួយអាករចូលមិនខ្វះ              ។
២៨   ចេះម្យ៉ាងមានអំណាច               អ្នកខ្លៅខ្លាចឱនសំពះ
         គេខុសជេរដៀលត្មេះ                អ្នកខ្លៅខ្លះគេលបខឹង              ។
២៩   ប្រាជ្ញម្យ៉ាងចេះសព្វសុស            ប្រព្រឹត្តខុសនោះមិនដឹង
         មិនគិតពិនិត្យថ្លឹង                     ប្រាជ្ញប្រិតប្រឹងប្រដៅគេ           ។
៣០   កូនចៅទោះធំតូច                     ខុសខិលខូចខឹងវាយជេរ
         មារយាទខ្លួនខុសគេ                 មិនគ្នាន់គ្នេរកិរិយាឯង              ។
៣១   កូនចៅទាំងស្រីប្រុស                ការត្រូវខុសគួរគិតក្រែង
         គិតគ្រប់សព្វកន្លែង                  តែងនឹងមានរាល់រូបកាយ           ។
៣២   ភ្នែកបើកភ្លឺមែនពិត                  មើលឃើញជិតៗរៀងអាយ
          ភ្នែកធ្មិចឃើញវែងឆ្ងាយ            សព្វសុសសាយមិនសេសសល់  ។
៣៣   រៀនរកស៊ីលក់ទិញ                   ខាតចំណេញគិតឲ្យដល់
          ឱ្យដឹងការកិច្ចកល                   ទើបកើតផលប្រយោជន៍ខ្លួន      ។
៣៤    ឱ្យរៀនលេខនព្វន្ត                   បូកហាគុណឲ្យមាំមួន
          ដីសនឹងក្ដារឆ្នួន                      ក្រែងចិនយួនបំបាត់បាន            ។
៣៥    ជញ្ជីងភ្នែកមានល្បាក់              មើលឲ្យជាក់កុំប្រមាណ
          ក្រែងខុសខាតមិនបាន             ធ្លាប់រាប់អានកុំទុកចិត្ត               ។
៣៦    ភ្នែកមនុស្សធំរលីង                  ភ្នែកជញ្ជីងគេចុចល្អិត
          អ្នកល្អថ្លឹងប្រឹងប្រិត                  ព្រោះអាណិតខ្មែរល្ង់ខ្លៅ            ។
៣៧   ចិនមានពីដូរលក់                     ស្រូវកន្ទក់កន្តាំងតៅ
          របស់ទោះឆ្អិនឆៅ                    សំពត់អាវខោខ្មៅស                ។
៣៨   ខ្មែរអាងស្រូវក្នុងដោក                ដូរថ្លៃថោកអាក្រក់ល្អ
          អស់ស្រូវទៅជាក្រ                    អង្វរចិនជឿស្រូវឯង                ។
៣៩   ធ្វើស្រែនឿយហត់ណាស់           ចិននៅផ្ទះដេកចាំខែង
          ផ្ទះចិនពីរបីល្វែង                      មានកន្លែងជង្រុកស្រូវ។
៤០    ជាតិខ្មែរឥតគំនិត                      ស៊ីមិនគិតមើលខុសត្រូវ
         ​ ជឿចិនរាល់រដូវ                      កេរ្តិ៍ម៉ែឳចិនអូសអស់               ។
៤១    ចិនមកពីស្រុកនាយ                មានសំពាយជារបស់
          មិនទាន់ចេះខ្មែរសោះ              គ្មានកេរ្តិ៍ស្រែចំការ                  ។
៤២    កវែកចង្រ្កានឆ្នាំង                   ផ្សំកំលាំងនិងប្រាជ្ញា
          អម្រែកជិះលើស្មា                   មានម្លូរស្លាជាដើមទុន             ។
៤៣    ទំនិញមានគ្រប់មុខ                 ផ្ទាល់ផ្ទេរទុកដាក់ដោយធុន
          ចិនរែកមិនដែលពុន                ស្រូវជោរជន់ពេញជង្រុក          ។
៤៤    ឈប់រែកដេកអង្គុយ                 រាប់កាក់លុយប្រមូលទុក
          ឳទិនស្រាពីមុខ                      ទុកជាធ្នាក់ទាក់កខ្មែរ              ។
៤៥    ចិនច្រើនខ្មាំងចិត្តខ្មៅ               កន្តាំងតៅធ្វើជាស្រែ
          គ្មានត្បាល់គ្មានអង្រែ              អង្ករខ្មែរចូលបាវចិន               ។
៤៦    ជាតិខ្មែរច្រើនឥតខ្មាស            ស្រកស្រាណាសផឹកជឿចិន
          គំនិតគិតមិនឆ្អិន                    ផឹកបង្ហិនតែទ្រព្យឯង               ។
៤៧    កំណើតអ្នកផឹកស្រា               បែកប្រាជ្ញាច្រើនកន្លែង
          អ្នកម្យ៉ាងបែកខាងល្បែង          មិនគិតក្រែងខ្លាចខ្លួនក្រ           ។
៤៨     អាម្យ៉ាងបែកលួចឆក់              មារយាទអាក្រក់មិនបានល្អ
          ផឹកចោលការរបរ                    ចិនទាក់កធ្វើខ្ញុំបាន                 ។
៤៩    មិនដឹងខ្លួនជាឆ្កួត                   និយាយអួតប្រាប់សន្តាន
          ថាចិនធ្លាប់រាប់អាន                 ផឹកថ្មេរមានចិនមិនគិត             ។
៥០    ថាចិនមិនចេះកាញ់                ប្រាប់សម្លាញ់ពួកម៉ាកមិត្ត
         គួកនទោះឆ្ងាយជិត               រឹតប្រមូលលុយឲ្យចិន               ។

៥១   ត្រូវស្រាចង់ស៊ីឆ្ងាញ់             ​     ឆុំឆាខ្លាញ់បកឆួលក្លិន

        ឃើញបាយសម្លឆ្អិន                  ផ្គាប់ចិត្តចិនយកបាយស៊ី           ។

៥២   ផឹកទឹកបោយត្រឡោក             មារយាទទាបថោកឬកសៀធី

        ចិនប្រើសែងរែកលី                   ស៊ីញយៗចិនមើលងាយ           ។

៥៣   ជាតិចិនកំណាញ់ស្វិត              នឹកក្នុងចិត្តមិននិយាយ

         មារយាទខ្មែរច្រើនរាយមាយ      រលាយទ្រព្យអភ័ព្វខ្លួន              ។

៥៤    ស៊ីឆ្ងាញ់ឆ្អែតស្កប់ស្កល់            ទាបថោកដល់ប្រពន្ធកូន

          អាប់យសទាំងបងប្អូន             ដល់តាដូនពូជពង្សខ្មែរ             ។

៥៥    ជាតិចិនសុទ្ធសឹងស               មានទល់ក្រខ្សត់ខ្លះដែរ

         ស៊ីផឹកសិទ្ធតាមសែ                តមបាយខ្មែរមិនស៊ីសោះ           ។

៥៦    មានផ្ទះមានដំណាំ                កាប់ដីដាំដោយកៀនកោះ

          ដំឡូវត្រាវចេកម្នាស់               ស៊ីមិនអស់ទុកលក់ដូរ                ។

៥៧    ខ្មែរច្រើនខ្ជិលប្រមឹក               កែងកោកឬកអួតអំបូរ

          ខ្វះលុយអង្គុយថ្នូរ                  កើបបង្ហូរស្រូវជង្រុក                  ។

៥៨     កូនអើយរឿងដំណាំ               គួរតែដាំឲ្យគ្រប់មុខ

           ដីកេរ្តិ៍ម្តាយឳពុក                   មិនត្រូវទុកចោលទំនេរ              ។

៥៩     រាជការវាស់មានថ្លៃ                ផ្តិតមេដៃផ្តាច់ជាកេរ្តិ៍

          មិនវាស់លេងទទេ                 ​ រេរិះយកពន្ធរាល់ឆ្នាំ                   ។

៦០    ដូវស្វាយអំពៅចេក                កុំខ្ជិលពេកដេកប្រចាំ

         ម្លូរស្លាម្រេចខ្ទឹមថ្នាំ                  ត្រូវតែដាំកុំឲ្យខ្វះ                        ។

៦១    ទេសឯកសំពតស                  ដីវាលល្អដាំកប្បាស

         កុំខ្ជិលតាមចាស់ៗ                   មនុស្សនឿយណាស់មិនដែលក្រ ។

៦២    បន្លែដាំគ្រប់មុខ                      យកគ្រាប់ទុកដាំបន្ត

         ចាក់ជីជាតិល្អៗ                       បង្ការស្លរពេលល្ងាចព្រឹក            ។

៦៣   ម្លូរស្លាថ្នាំខ្ទឹមម្រេច                   លូតលាស់លេចពីស្រោចទឹក

         បានផលផ្លែឬស្លឹក                   កុំឆ្មើងឬកវាក្រខ្លួន                     ។

៦៤    ត្រីងៀតផ្អកប្រហុក                 ខ្មែរគ្រប់ស្រុកទិញដូរយួន

         អំបិលធូបក្រមួន                      ពីតាដូនតែងដូរទិញ                  ។

៦៥    ដូរទុកដាក់ដម្កល់                    ស៊ីឲ្យដល់ខួបខែវិញ

         ឲ្យបរិបូណ៌ពោពេញ                 ខាតចំណេញកុំទិញតិច            ។

៦៦    អំបិលទិញមួយចុង                 ច្រកពេញអុងអាងខាងលិច​

         កុំទិញក្តោបខ្ចប់វេច                  អស់រំពេចគេចទិញទៀត            ។

៦៧    អំបិលមួយស្រូវបី                   វាល់នឹងល្អីទូលកណ្តៀត

          ខ្លួនក្រត្រដរឆ្លៀត                   មារយាទយ៉ាងហ្នឹងកុំប្រព្រឹត្ត       ។

៦៨     កូនចៅទាំងប្រុសស្រី             គួរគប្បីប្រុងគំនិត

           ចិញ្ចឹមជន្មជីវិត                     គិតឲ្យវែងកុំគិតខ្លី                      ។

៦៩    ទំនេរល្ហែធ្វើការ                     សូត្រធម៌អាថ៌ទាំងប្រុសស្រី

         ឲ្យត្រឹមត្រូវបាលី                     ដូចស្រដីខាងដើមស្រាប់            ។

៧០   រាល់រូបទាំងប្រុសស្រី               កាលចេះស្តីព្រះចេះស្តាប់

         ម៉ែឳតម្រូវប្រាប់                      កូនចៅត្រាប់តាមដូនតា             ។

៧១   ចាស់ម្យ៉ាងសាងសីលទាន        មិនបំពានខុសពុទ្ធដីកា

         កូនកាត់តាមមេបា                   មិនទៅណាឆ្ងាយពីផ្លូវ              ។

៧២   ចាស់ម្យ៉ាងសាងផលកម្ម          ស្អប់សីលប្រាំដូចសត្រូវ

         កូនកាត់តាមម៉ែឳ                    អាស្រូវភាសវិនាសខ្លួន             ។

៧៣   មិនជឿមគ្គជឿផល                 ធ្លាក់ទៅដល់អបាយបួន

          កងកម្មចាំគុំគួន                     គេចវេះពួនមិនកំបាំង                ។

៧៤    ព្រះអង្គមានពុទ្ធដីកា               ប្រៀបឧបមាជាទីតាំង

          ដួចគោមានកម្លាំង                 សម្រាំងទុកទឹមរទេះ                 ។

៧៥    នឹងបរផ្លូវវៀចត្រង់                  ឬនឹងចង់បរគេចវេះ

          កង់វិលមិនរបេះ                     ជិះលើគោមិនឃ្លាតឃ្លា             ។

៧៦     រាល់រូបទាំងតូចធំ                  ចូលរូងភ្នំរូងគុហា

          យកថ្មផ្ទាំងរាំងទ្វា                   កម្មវេរាតោងចាប់បាន              ។

៧៧    កងសីលមានអង្គប្រាំ              វេរាកម្មដិតដោយដាន

           នរកប្រេតតិរច្ឆាន                  ខានឃាត់ឃាំងបាំងមគ្គផល     ។

៧៨    គួរខំសាងសីលទាន               យកនិព្វានជាត្រើយថ្នល់

          យូរឆាប់គង់តែដល់           ​​     កុសលជួយចាកសង្សារ            ។

៧៩    កូនចៅរេរិះគិត​                       មើលគំនិតចិត្តដូនតា

          ប្រព្រឹត្តខុសសាសនា              គេចកិរិយាកុំធ្វើត្រាប់               ។

៨០    មើលចាស់ណាត្រឹមត្រូវ           ចុះក្នុងផ្លូវគន្លងច្បាប់

          ចាស់ស្តីគប្បីស្តាប់                 ប្រិតប្រៀងប្រាប់ឲ្យប្រុងចាំ         ។

៨១    គោរពគុណទាំងប្រាំ               សូត្របាលីតាមចំណាំ

         រក្សាអង្គសីលប្រាំ                   កម្មវេរាតាមមិនទាន់                   ។

៨២    សាសនានៅវែងឆ្ងាយ            កន្លងប្លាយជាងពីរពាន់

         សព្វថ្ងៃលៃគ្នេរគ្នាន់                 មិនទាន់គ្រប់ជាប្រាំរយ               ។

៨៣  ឥឡូវចិតប្រាំបី                       នៅម្ភៃមួយខាងក្រោយ

        កូនចៅកុំបណ្តោយ                  ឲ្យលិចលង់ក្នុងសង្សារ             ។

៨៤   មានពាក្យចាសដំណាល          ថាកណ្តាលព្រះសាសនា

         ទំនាយក្បួនតម្រា                    ថានឹងរាវហើយរីកវិញ              ។

៨៥    ហេតុនេះអស់កូនចៅ              ទោះល្ងង់ខ្លៅយ៉ាងណាមិញ

          ខំឧស្សាហ៍ទន្ទេញ                  បំពេញពាក្យពុទ្ធទំនាយ            ។

៨៦    តំណពីថ្ងៃនេះ                        រៀនតំរិះកុំរាយមាយ

         កូនណាមិនស្វាធ្យាយ              មិនរលាយរលត់ទុក្ខ                ។

៨៧    ដល់សាសនាគ្រប់គ្រាន់           ជួបប្រាំពាន់ទៅខាងមុខ

          ទំនាយរាយទំនុក                   ថាឳពុកម្តាយស្អប់កូន               ។

៨៨     ថាកើតអន្តរកប្ប                    គុំសម្លាប់គ្នាបងប្អូន

           មិនដឹងតាដឹងដូន                 សូន្យសីលទានមិនមានសល់      ។

៨៩     គួរគិតកុំសាងកម្ម                  កាន់សីលប្រាំចាំដម្កល់

           ខំសាងមគ្គសាងផល            នឹងបានដល់ឋានសាន្តសុខ        ។

៩០     នឹងរួចពីកាប់ចាក់                  មិនបានធ្លាក់ទៅនរក

           ព្រះសិអារត្រាស់ខាងមុខ        រសាយទុក្ខសោករាល់ថ្ងៃ           ។

៩១     នេះហៅច្បាប់បណ្តាំ              ជាពាក្យប្រាំៗមួយផ្ទួន

           បទព្រហ្មគ្រប់ឃ្លាបួន             ជួនចែងចប់ម្លេះហើយហោង     ។